tag:blogger.com,1999:blog-24513998868266141692024-03-12T19:28:30.572-07:00natong โบราณคดีชุมชนบ้านนาตองข้อมูล เพื่อให้ทุกฝ่ายได้ใช้ในการพัฒนาต่อไปUnknownnoreply@blogger.comBlogger19125tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-63033239760727098902016-11-20T23:58:00.001-08:002016-11-20T23:58:10.827-08:00<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgi2GeHU5xzHPis2GQXCXEvvbyNWVYtfOZNz-YkhKgvSrQp1M7O1oYFlDRIVFfsleWwVVZBdMl76SRXKmd4Ka6JPEqcvi9Tb75D7FSZi8BY-cQ8vCZySslmeK43qQJAlqkvn37lVjokYCc/s1600/PB200047.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgi2GeHU5xzHPis2GQXCXEvvbyNWVYtfOZNz-YkhKgvSrQp1M7O1oYFlDRIVFfsleWwVVZBdMl76SRXKmd4Ka6JPEqcvi9Tb75D7FSZi8BY-cQ8vCZySslmeK43qQJAlqkvn37lVjokYCc/s320/PB200047.JPG" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">พิพิธภัณฑ์นาตอง
ที่ 4 กับ เรื่องราวในหนังสือประวัติศาสตร์แพร่ บทที่ ๒</span></b><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> </span></b><b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">การตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ในเมืองแพร่</span></b><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> </span></b><b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">หลักฐานที่ค้นพบใหม่และการค้นคว้าทางโบราณคดีของข่ายลูกหลานเมืองแพร่</span></b><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">(พิพิธภัณฑ์นาตอง
ย้ายไปมาแล้วเป็นครั้งที่ 4 เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2559)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">โบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ในพื้นที่</span></b><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> พื้นที่ภาคเหนือของประเทศไทยพบหลักฐานการประกอบกิจกรรม
และการเข้ามาใช้พื้นที่ของมนุษย์ตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์
หลักฐานที่เก่าแก่ที่สุดที่พบในปัจจุบัน คือ
ชิ้นส่วนกะโหลกศีรษะของบรรพบุรุษมนุษย์ โฮโมอีเรคตัส (</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">Homo Erectus) </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">จากแหล่งโบราณคดีดอยท่าก้า
บ้านหาดปู่ด้าย อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง กำหนดอายุได้ราว ๑ ล้านปีถึง ๔๐๐</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐ ปี
นอกจากนั้นยังค้นพบเครื่องมือหินกะเทาะในพื้นที่ทางตะวันตก ตอนกลาง
และตะวันออกของภาคเหนือ ในเขตจังหวัดลำปาง เชียงราย แพร่ และน่าน
สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นเครื่องมือของมนุษย์ยุคน้ำแข็งหรือมนุษย์ในสมัยหินเก่า</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> ต่อมาในสมัยหินกลางซึ่งถือการพบเครื่องมือหินแบบฮัวบินเนียนหรือเครื่องมือหินกะเทาะประเภทแกนหินตามรูปแบบวัฒนธรรมฮัวบินเนียนเป็นหลัก
สมัยหินใหม่ ต่อเนื่องถึงสมัยโลหะทั้งสมัยสำริดและสมัยเหล็กนั้น
ในเขตภาคเหนือโดยเฉพาะบริเวณเขตแอ่งหรือที่ราบลุ่มระหว่างหุบเขาได้พบหลักฐานและข้อมูลทางโบราณคดีแสดงถึงการใช้พื้นที่อย่างต่อเนื่องตามเขตพื้นที่ซึ่งแตกต่างกัน
</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> สุภาพร นาคบัลลังค์และชินณวุฒิ
วิลยาลัย จำแนกไว้เบื้องต้นใน ๕
กลุ่มบริเวณด้วยกัน คือ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">1. แอ่งที่ราบลำปาง พบหลักฐานตั้งแต่สมัยหินเก่าราว
๗๐๐</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> – </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๖๐๐</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐
ปีที่มาแล้วต่อเนื่องถึงสมัยหินใหม่และสมัยประวัติศาสตร์ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">2. พื้นที่สูงในเขตจังหวัดแม่ฮ่องสอน
พบหลักฐานการอยู่อาศัยมาตั้งแต่สมัยหินกลาง สมัยหินใหม่ สมัยวัฒนธรรมโลงไม้ซึ่งกำหนดอายุได้ราว
๒</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๒๐๐</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> – </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๑</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๒๐๐ ปีมาแล้ว
ต่อเนื่องถึงสมัยประวัติศาสตร์ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">3. แอ่งที่ราบเชียงราย
พบหลักฐานเครื่องมือสมัยหินกลางและสมัยหินใหม่
ก่อนขาดช่วงไปจนเข้าสู่สมัยประวัติศาสตร์ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">4. แอ่งที่ราบน่าน-เวียงสา
และแอ่งที่ราบนาน้อย-นาหมื่น พบหลักฐานที่กำหนดอายุได้ถึงสมัยหินเก่า สมัยหินใหม่
และสมัยโลหะทางพื้นที่ด้านทิศตะวันออก </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">5. แอ่งที่ราบเชียงใหม่-ลำพูน
พบหลักฐานทั้งเครื่องมือหินกะเทาะและหลักฐานอื่นๆ
ของชุมชนสมัยเหล็กหรือโลหะตอนปลายทั้งหลุมฝังศพ เครื่องประดับทำจากสำริด
เครื่องมือเครื่องใช้ทำจากโลหะ ฯลฯ
ต่อเนื่องถึงพัฒนาการขึ้นเป็นเมืองหรือชุมชนสำคัญในสมัยประวัติศาสตร์ล้านนา</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> ส่วนพื้นที่ในเขตแอ่งแพร่ พบหลักฐานทางโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ค่อนข้างน้อยเมื่อเปรียบเทียบกับเขตพื้นที่อื่น
อีกทั้งยังไม่มีความแน่ชัดในเรื่องของการกำหนดอายุสมัยทั้งเชิงเทียบและในเชิงสัมบูรณ์ทางวิทยาศาสตร์
จากการทบทวนเอกสารเบื้องต้นพบว่าในเขตแอ่งแพร่นั้นได้มีการสำรวจทางโบราณคดีเป็นครั้งแรกราวปี
พ.ศ. ๒๕๑๕ และ ๒๕๑๗ โดย เปีย ซอเรนเซ็น (</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">Per Sorensen) </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">นักโบราณคดีชาวเดนมาร์ก เป็นการสำรวจพื้นที่ในแอ่งลำปาง
(แหล่งโบราณคดีแม่ทะ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง) และแอ่งแพร่
(แหล่งโบราณคดีแพะเมืองผี อำเภอเมืองแพร่ และแหล่งโบราณคดีไม่ทราบชื่อและตำแหน่งแน่ชัดในเขตอำเภอเมืองแพร่อำเภอร้องกวาง
และอำเภอสอง) ได้พบหลักฐานเครื่องมือหินสมัยหินเก่าตอนต้นถึงตอนกลาง
ส่วนกลุ่มหลักฐานเครื่องมือสะเก็ดหินกรวดแม่น้ำหรือหินทรายที่ประกอบด้วยแร่ควอร์ทไซท์ละเอียดที่พบจากแหล่งโบราณคดีแพะเมืองผี
รวมถึงแหล่งโบราณคดีอื่นๆ ในเขตจังหวัดแพร่
ซึ่งเป็นแหล่งโบราณคดีซึ่งตั้งในเขตที่ราบน้ำท่วมถึงในระดับความสูงเฉลี่ยประมาณ
200</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> – </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">225
เมตรเหนือระดับน้ำทะเลปานกลาง น่าจะมีอายุเชิงเทียบจากลำดับทับถมของชั้นตะกอนตามสมัยทางธรณีวิทยาคือสมัยไพลสโตซีนตอนกลาง
</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">(Middle
Pleistocene) </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">หรือประมาณ
๗๓๐</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> – </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๑๒๕</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐ ปีมาแล้วแต่ไม่สามารถกำหนดอายุอย่างแน่ชัดได้</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> ปัจจุบันมีโครงการขุดค้นทางโบราณคดีที่แหล่งโบราณคดีถ้ำปู่ปันตาหมี
บ้านนาตอง ตำบลช่อแฮ อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ เมื่อช่วงต้นปี พ.ศ. ๒๕๕๒
โดยความร่วมมือระหว่างหน่วยงานภาครัฐในท้องถิ่น ชุมชน และศูนย์ภูมิภาคโบราณคดีและวิจิตรศิลป์แห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
(</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">SEAMEO-SPAFA)</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">หรือเรียกสั้น ๆ
ว่าศูนย์สปาฟาพบหลักฐานทางโบราณดีประเภทเครื่องมือหินกะเทาะ เครื่องมือหินขัด
เศษภาชนะดินเผาและโครงกระดูกมนุษย์ และมีการกำหนดอายุทางวิทยาศาสตร์
ได้ว่ามีอายุไม่ต่ำกว่า ๔</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๕๐๐
ปีมาแล้ว
ซึ่งการดำเนินงานครั้งนี้ถือเป็นการขุดค้นทางโบราณคดีครั้งแรกในพื้นที่แอ่งแพร่</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">โครงการโบราณคดีชุมชนบ้านนาตอง</span></b><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">โครงการโบราณคดีชุมชนบ้านนาตองเป็นความร่วมมือระหว่างศูนย์ภูมิภาคโบราณคดีและวิจิตรศิลป์แห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
(สปาฟา) ข่ายลูกหลานเมืองแพร่ และชุมชนบ้านนาตอง
โดยได้รับการสนับสนุนจากหลายหน่วยงาน ได้แก่ สำนักศิลปากรที่ ๗ จ.น่าน คณะโบราณคดี
มหาวิทยาลัยศิลปากร กรมศิลปากร กศน.แพร่ สภาวัฒนธรรมจังหวัดแพร่
สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดแพร่ หน่วยจัดการต้นน้ำแม่ก๋อน-แม่สาย สถานีอนามัยบ้านนาตอง
โรงเรียนบ้านนาตอง มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาและอนุรักษ์แหล่งโบราณคดีบ้านนาตอง
โดยให้ชุมชนเป็นผู้ร่วมศึกษาและขุดค้นแหล่งโบราณคดี รวมถึงดูแลรักษา อนุรักษ์
และเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับแหล่งโบราณคดีด้วยตนเอง</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">บ้านนาตอง</span></b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เป็นชื่อหมู่บ้านเก่าแก่แห่งหนึ่งในอำเภอเมืองแพร่
มีชื่อในทางการปกครองว่า <b>บ้านนาตอง หมู่ที่ 9 ต.ช่อแฮ อ.เมือง จ.แพร่ </b>ตั้งอยู่บนเส้นทางช่อแฮภูพญา
หมู่บ้านมีลำห้วยแม่ก๋อนไหลผ่าน ลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบเล็ก ๆ ในหุบเขา
ทิวเขาที่แวดล้อมหมู่บ้านมีถ้ำขนาดเล็กและใหญ่หลายถ้ำ ที่น่าสนใจมี ๓ ถ้ำ
คือถ้ำปู่ปันตาหมี ถ้ำพระ และถ้ำรันตู<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> เป็นที่ทราบกันดีในหมู่ชาวบ้านนาตองว่ามีร่องรอยการอยู่อาศัยของมนุษย์ยุคโบราณในถ้ำทั้ง
๓ แห่ง โดยเฉพาะถ้ำปู่ปันตาหมี ซึ่งปรากฎขวานหินมีบ่าและเศษกระดูกมนุษย์กระจัดกระจายอยู่ตามพื้นถ้ำ
สามารถพบเห็นได้ไม่ยาก เพียงแต่คุ้ยตามพื้นถ้ำในระดับประมาณ ๔</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">-</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๕ นิ้ว</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> ใน พ.ศ. ๒๕๕๑ข่ายลูกหลานเมืองแพร่ร่วมกับเจ้าหน้าที่จากศูนย์ภูมิภาคว่าด้วยโบราณคดีและวิจิตรศิลป์แห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
(สปาฟา) ได้ประสานงานกับสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดแพร่ให้แจ้งกับสำนักศิลปากรที่ ๗
จ.น่าน เพื่อทำการสำรวจทางโบราณคดีอย่างเป็นทางการ และได้รับคำยืนยันว่าบริเวณถ้ำทั้งสามแห่งนี้น่าจะเป็นแหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์
มีอายุประมาณ ๒</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">–</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> ๔</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐ ปี </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ในวันที่ ๑๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๕๑
คณะจากศูนย์สปาฟาและข่ายลูกหลานเมืองแพร่ ร่วมกับ ศ.สายันต์ ไพรชาญจิตร์
นักโบราณคดีชุมชนอาวุโส ซึ่งขณะนั้นประจำอยู่ที่คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร
ได้เดินทางมาสำรวจแหล่งโบราณคดีที่บ้านนาตองอีกครั้ง
ศ.สายันต์ให้ความเห็นว่าแหล่งโบราณคดีนี้น่าจะมีอายุไม่ต่ำกว่า ๕</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">– </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๖</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐ ปี
เนื่องจากพบขวานหินขัดคล้ายกับขวานหินประเภทบัคซอนเนียน (</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">Bacsonian) </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ซึ่งพบในแหล่งโบราณคดีในภาคเหนือของไทยและประเทศเวียดนาม
</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เมื่อได้ทราบข้อมูลชั้นต้นที่ชัดเจน คณะกรรมการหมู่บ้านนาตองและผู้ใหญ่บ้าน
(นายประเสริฐ สีใหม่)
ได้มีมติให้อนุรักษ์แหล่งโบราณคดีแห่งนี้เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนและของจังหวัดแพร่ต่อไปและผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน
(นายสันติ ศุภวงศ์)
จึงได้ทราบว่าชุมชนบ้านนาตองมีความต้องการศึกษาและอนุรักษ์แหล่งโบราณคดีนี้ให้เป็น
ทางคณะสำรวจจึงแนะนำให้คณะกรรมการหมู่บ้านดำเนินการขออนุญาตกรมศิลปากรเพื่อทำการขุดค้นแหล่งโบราณคดีร่วมกับนักโบราณคดีเพื่อขยายผลการศึกษาให้ละเอียดชัดเจนมากขึ้น</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">การขุดค้นและการศึกษา
</span></b><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เมื่อได้รับอนุญาตจากกรมศิลปากรแล้ว ศูนย์สปาฟา ข่ายลูกหลานเมืองแพร่
และชุมชนบ้านนาตองจึงได้กำหนดการขุดค้นเพื่อศึกษาแหล่งโบราณคดีในระยะที่หนึ่งตั้งแต่วันที่
๑๐ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">– </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๒๔ มกราคม พ.ศ.
๒๕๕๒เป็นเวลา 15 วัน การขุดค้นระยะที่ ๒ เริ่มต้นในวันที่ ๔ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">– </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๑๕ มีนาคม
เป็นเวลา ๑๒ วัน และระยะที่ ๓ วันที่ ๔</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">- </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ เป็นเวลา ๓ วัน
โดยชาวบ้านนาตองได้ร่วมขุดค้นเพื่อศึกษาอดีตของบ้านนาตองร่วมกับนักโบราณคดีของศูนย์ภูมิภาคโบราณคดีและวิจิตรศิลป์แห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
(สปาฟา) ผู้เชี่ยวชาญจากกรมศิลปากรและอาจารย์จากมหาวิทยาลัยศิลปากร ภายใต้การกำกับดูแลของสำนักศิลปากรที่
๗ จังหวัดน่าน และได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดแพร่(กศน.แพร่)
ให้นักศึกษาที่เป็นชาวบ้านนาตองเข้าร่วมศึกษาแหล่งโบราณคดี
และหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ก๋อน-แม่สาย
อนุเคราะห์ให้เจ้าหน้าที่ของหน่วยฯเข้าร่วมการขุดค้นตลอดระยะเวลาดำเนินงาน
มีชาวนาตองรวมทั้งสิ้น ๑๕
คนเข้าร่วมการขุดค้นและได้มีพิธีมอบประกาศนียบัตรให้แก่ผู้เข้าร่วมรวมถึงผู้สนับสนุนการขุดค้นในวันที่
๒๓ มกราคม โดยมีหัวหน้าสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดแพร่และประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดแพร่ให้เกียรติเป็นผู้มอบประกาศนียบัตรที่ถ้ำปู่ปันตาหมี
นอกจากนี้ยังมีนักเรียน
นักศึกษาและผู้สนใจจากจังหวัดแพร่และจังหวัดใกล้เคียงมาเยี่ยมชมหลุมขุดค้นและได้ช่วยขุดค้นด้วยอีกจำนวนหนึ่ง
รวมถึงนักศึกษาฝึกงานจากสำนักศิลปากรที่ ๗ จังหวัดน่านอีกด้วย</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">การขุดค้นในระยะที่หนึ่ง ได้เลือกขุดในถ้ำปู่ปันตาหมี แบ่งออกเป็น ๒ หลุม
ได้แก่หลุมปู่ปัน ๑ ซึ่งมีขนาด ๓</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> x </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๓
เมตร อยู่ด้านหน้าถ้ำใกล้กับที่ประดิษฐานพระพุทธรูป ส่วนหลุมปู่ปัน ๒
อยู่ด้านในสุดของถ้ำ มีขนาด ๑.๕</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> x </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๓ ม.
จากการสำรวจและขุดค้นหลุมปู่ปัน ๑
พบโบราณวัตถุและหลักฐานทางโบราณคดีได้แก่เครื่องมือหินประเภทต่างๆ เช่นขวานหิน
ค้อนหิน หินสำหรับลับเครื่องมือ รวมถึงชิ้นส่วนภาชนะดินเผาที่พบเป็นจำนวนน้อย
ชิ้นส่วนกระดูกมนุษย์ กระดูกสัตว์ทั้งที่เผาไฟและไม่เผาไฟ และเปลือกหอย หลักฐานทางโบราณคดีที่น่าสนใจคือชิ้นส่วนกรามบนของมนุษย์
๒ ชิ้นที่ได้จากการขุดค้น เครื่องมือหินประเภทหินกลมเจาะรูขนาดต่างๆ
และชิ้นส่วนเครื่องประดับทำจากเปลือกหอย ส่วนที่หลุมปู่ปัน ๒ นอกจากเครื่องมือหิน
ชิ้นส่วนภาชนะดินเผา และชิ้นส่วนกระดูกสัตว์แล้ว เมื่อขุดไปได้ประมาณ ๕๐ ซ.ม.
จากผิวดิน (๖๐ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">cm.dt.</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">) พบโครงกระดูกมนุษย์ตั้งแต่ต้นขาถึงปลายเท้า
ร่างกายท่อนบนอยู่ในผนังหลุมขุดค้น หากต้องการขุดทั้งโครงต้องทำการขยายหลุมเพิ่ม
เนื่องด้วยเวลาในขณะนั้นมีจำกัด คณะขุดค้นจึงตัดสินใจกลบหลุมปู่ปัน ๒ ด้วยทรายเพื่อให้กระดูกแห้ง
และรอให้ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกจากกรมศิลปากรเข้าร่วมการขุดค้นระยะที่ ๒ ในเดือนมีนาคม
๒๕๕๒</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ผลจากการขุดค้นในระยะที่ ๑ จากการวิเคราะห์ชิ้นส่วนกระดูกโดยคุณประพิศ
พงษ์มาศ ผู้เชี่ยวชาญจากกรมศิลปากร พบว่าหลุมปู่ปัน ๑ มีชิ้นส่วนกระดูกของมนุษย์อย่างต่ำ
๘ คน เป็นเด็กอย่างน้อย ๓ คน อายุ ๑-๘ ปี และ ผู้ใหญ่อย่างน้อย ๕ คน อายุตั้งแต่
๑๕-๔๕ ปี ทั้งนี้ พื้นที่หลุมปู่ปัน ๑ บางส่วนถูกรบกวนจากการขุดรื้อค้นโดยพระภิกษุที่เคยมาจำพรรษาในถ้ำ
การกำหนดอายุจึงเป็นไปได้ยาก อย่างไรก็ตาม สามารถสันนิษฐานได้ว่าน่าจะเป็นแหล่งฝังศพในยุคก่อนประวัติศาสตร์สมัยหินใหม่
ประมาณอายุที่ ๔,๐๐๐ ปีมาแล้ว
เนื่องจากพบชิ้นส่วนกระดูกมนุษย์และเครื่องมือหินจำนวนมากและไม่พบหลักฐานของเครื่องมือเครื่องใช้ที่ทำจากโลหะ</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ในการขุดค้นระยะที่สองระหว่างวันที่ ๔ - ๑๕ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๒
ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกจากกรมศิลปากร คือคุณประพิศ พงษ์มาศ
และอาจารย์จากมหาวิทยาลัยศิลปากรได้แก่ รศ.ดร.ธนิก เลิศชาญฤทธิ์
ได้เข้าร่วมการขุดค้นในช่วงแรก
การขุดค้นครั้งนี้ได้รับความอนุเคราะห์จากหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ก๋อน-แม่สาย
ให้เจ้าหน้าที่ของหน่วยเข้าร่วมการขุดค้น รวมถึงมีชาวบ้านนาตองจำนวนหนึ่งเข้าร่วมการขุดค้นด้วย
คณะได้ทำการขุดค้นต่อจากระยะที่ ๑ จนพบโครงกระดูกมนุษย์เพศชายเต็มโครง และได้ยกโครงกระดูกขึ้นจากหลุมและนำมาเก็บไว้ที่ศาลาอเนกประสงค์
วัดนาตอง (ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นวัดธรรมานุภาพ) ก่อนที่จะดำเนินการขุดค้นต่อไปจนถึงระยะที่
๓ ในวันที่ ๔- ๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ และจบการขุดค้นเมื่อไม่พบร่องรอยของวัฒนธรรมมนุษย์แล้ว</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 36.0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">จากการวิเคราะห์กระดูกจากหลุมขุดค้นในถ้ำปู่ปันตาหมี
พบว่ามีกระดูกของมนุษย์รวมไม่ต่ำกว่า ๙ คนด้วยกัน ได้แก่เด็กอายุ ๑-๕ ปี ๒ คน เด็กอายุ
๕-๘ ปี ๑ คน วัยรุ่นอายุ ๑๕-๒๕ ปี ๒ คน ผู้ใหญ่อายุ ๒๕-๓๕ ปี ๑ คน และผู้ใหญ่อายุ
๓๕-๔๕ ปี ๒ ส่วนโครงกระดูกที่พบที่หลุมปู่ปัน ๒ เป็นเพศชายอายุประมาณ ๓๕-๔๕ ปี
สูงประมาณ ๑๕๙-๑๖๒ ซ.ม. น่าจะเสียชีวิตจากอาการบาดเจ็บที่ขาเนื่องการการเรียงตัวของกระดูกขาผิดหลักกายวิภาคคนเหล่านี้น่าจะรับประทานอาหารประเภทเนื้อดิบเป็นส่วนมากเพราะฟันสึกมากจนถึงเนื้อฟันในลักษณะเรียบเท่ากันทั้งหมด
และมีอาหารประเภทแป้งน้อยเพราะฟันส่วนใหญ่อยู่ในสภาพดี ไม่มีรอยผุ</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">จากการวิเคราะห์กระดูกสัตว์
พบสัตว์หลายประเภทที่น่าจะเป็นอาหารของคนโบราณ เช่น เต่า ปลา ปู หอย วัว ควาย หมี
หมาไม้ เก้ง กวาง ลิง ตะกวด แรด หมู หมูหริ่ง งู กระรอก อ้น ตุ่น เม่น ชะมด เห็น
ไก่ สัตว์ที่พบมากที่สุดได้แก่ วัว ควาย
เก้ง กวาง และหมู ซึ่งน่าจะเป็นอาหารหลัก
และยังพบชิ้นส่วนกระดูกสุนัขซึ่งน่าจะเป็นสัตว์เลี้ยง</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เครื่องมือหินที่มีความโดดเด่นน่าสนใจ ได้แก่ เครื่องมือหินกลมเจาะรู
ซึ่งพบทั้งแบบที่อยู่ในขณะเตรียมการเจาะ แบบที่เจาะยังไม่เสร็จ แบบที่สมบูรณ์
และแบบหักครึ่ง
เมื่อนับปริมาณของหินกลมเจาะรูทั้งที่สมบูรณ์และไม่สมบูรณ์ที่พบในถ้ำและบริเวณหมู่บ้านน่าจะไม่ต่ำกว่า
๒๐ ชิ้น ซึ่งแสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมการใช้เครื่องมือที่โดดเด่น เครื่องมือหินกลมเจาะรูนี้พบบ้างที่จังหวัดแม่ฮ่องสอนจากการขุดค้นที่เพิงผาบ้านไร่
อ. ปางมะผ้า โดย ผศ.ดร.รัศมี ชูทรงเดช จากมหาวิทยาลัยศิลปากร
และที่แหล่งโบราณคดียุคหินใหม่หลายแห่งในตอนเหนือของประเทศพม่าจากการสำรวจของ
ดร.เอลิซาเบธ มัวร์ แห่งมหาวิทยาลัยลอนดอน ถึงแม้ยังไม่ทราบแน่ชัดว่าเครื่องมือหินกลมเจาะรูหรือที่เรียกง่ายๆว่า
</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">“</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">หินโดนัท</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">” </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">นี้ใช้ทำอะไร
คุณลุงสวัสดิ์ เพียงใจ
ชาวบ้านนาตองได้สาธิตให้ดูว่าสามารถนำมาใช้เป็นหินถ่วงน้ำหนักของสว่าน
หรือที่เรียกว่า </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">“</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เหล็กจี</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">” </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เพื่อเจาะรูได้
และมีชาวบ้านนาตองผู้หญิงอีกท่านเล่าว่าบรรพบุรุษใช้หินนี้ทำเหล็กจีซึ่งเป็นเวลาไม่ต่ำกว่า
๑๐๐ ปีมาแล้ว
ความรู้นี้ถือเป็นส่วนสำคัญมากที่แสดงถึงทักษะในการดัดแปลงและการใช้เครื่องมือของมนุษย์ซึ่งนับเป็นก้าวแรกเพื่อสืบหาการใช้ประโยชน์จากเครื่องมือหินชนิดนี้</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 36.0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เป็นที่น่าสนใจว่า ดร. ธิติ ตุลยาทิตย์
นักธรณีวิทยาได้ให้ความรู้ไว้ว่าหินบางชนิดที่นำมาใช้ทำเครื่องมือเป็นหินที่พบได้ตามธรรมชาติที่
อ.ลอง จ.แพร่ บางชนิดเป็นหินภูเขาไฟ และบางชนิดเป็นหินที่ไม่พบในบริเวณจังหวัดแพร่
จึงสามารถตั้งข้อสันนิษฐานได้ว่าน่าจะมีการติดต่อแลกเปลี่ยนสินค้ากันระหว่างชุมชนที่บ้านนาตองกับชุมชนโบราณอื่น
ๆ ในจังหวัดแพร่ ทำให้เกิดการเคลื่อนย้ายของวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิต นอกจากนี้
ในถ้ำปู่ปันตาหมีมีกองหินปูน (แคลเซี่ยมคาร์บอเนต) ขนาดใหญ่ซึ่งเกิดตามธรรมชาติจากการก่อตัวของหินปูนจากน้ำที่ไหลลงมาตามผนังถ้ำ
กองหินปูนดังกล่าวมีเศษภาชนะดินเผา เศษกระดูกทั้งคนและสัตว์ติดกระจัดกระจายทั่วไป
ดร. ธิติ ให้ความเห็นว่ากองหินปูนนี้มีอายุประมาณ ๕๐๐ ปี
จึงสันนิษฐานได้ว่าเมื่อประมาณ ๕๐๐ ปีที่แล้ว มีการขุดพื้นถ้ำเพื่อวัตถุประสงค์บางอย่างและนำดินมากองรวมกันที่ผนังถ้ำ
ในดินนั้นประกอบด้วยโบราณวัตถุและเศษกระดูกซึ่งอยู่ภายในพื้นถ้ำแต่เดิม
จากนั้นเกิดการก่อตัวของหินปูนปกคลุมจนเป็นสภาพดังปัจจุบัน <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ผลสรุปการขุดค้น</span></b><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ชัดเจนและเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาอดีตของเมืองแพร่และของประเทศไทยโดยรวม
ศูนย์สปาฟาจึงตัดสินใจส่งชิ้นส่วนกระดูกซี่โครงมนุษย์ไปทำการตรวจหาอายุที่ศูนย์วิจัย
</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">Beta
Analytic Inc. </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">รัฐฟลอริดา
ประเทศสหรัฐอเมริกา โดยวิธี </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">Accelerator Mass Spectrometry </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">หรือ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">AMS Radiocarbon Dating </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ซึ่งจะให้ค่าอายุที่แน่นอนและใช้ปริมาณโบราณวัตถุจำนวนน้อยกว่าวิธี
</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">Radiocarbon
Dating </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">แบบเดิม
<b>ผลการตรวจอายุพบว่าโครงกระดูกที่พบในหลุมปู่ปัน ๒ มีอายุประมาณ ๔</b></span><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span></b><b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๕๐๐ ปี</span></b><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">จากการศึกษาขุดค้นและการตรวจสอบอายุด้วยวิธีทางวิทยาศาสตร์ จึงสรุปได้ว่าแหล่งโบราณคดีที่ถ้ำปู่ปันตาหมีน่าจะเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของมนุษย์ในยุคก่อนประวัติศาสตร์สมัยหินใหม่และต่อมากลายเป็นแหล่งฝังศพและมีการทิ้งร้างไป
มนุษย์ในสมัยนั้นอยู่รวมกันเป็นกลุ่มตามถ้ำและเพิงผา
หาอาหารจากการหาของป่าล่าสัตว์และน่าจะเริ่มรู้จักทำการเกษตรบ้างแล้ว
มีชีวิตความเป็นอยู่ที่ค่อนข้างลำบาก มนุษย์เหล่านี้กินอาหารประเภทพืช เมล็ดพืช
และอาหารจำพวกแป้งน้อย อาหารส่วนใหญ่ได้แก่เนื้อสัตว์ค่อนข้างดิบ
ฟันจึงเสื่อมสภาพเร็ว และไม่ได้รับสารอาหารครบถ้วน
คนส่วนใหญ่จึงเสียชีวิตตั้งแต่อายุน้อย
อย่างไรก็ตามมนุษย์กลุ่มนี้มีความสามารถในการทำเครื่องมือเครื่องใช้จากหิน
โดยเฉพาะหินกลมเจาะรูที่ผลิตเป็นจำนวนมากจนน่าเชื่อว่าเป็นสินค้าที่นำไปแลกเปลี่ยนกับสินค้าประเภทอื่นที่หาไม่ได้ในบริเวณนี้หรือที่ชุมชนนี้ไม่สามารถทำได้เอง
เช่น เครื่องปั้นดินเผา เครื่องมือหินบางประเภท และเครื่องประดับ</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เมื่อเสร็จสิ้นการขุดค้น ชาวบ้านนาตองได้สร้างห้องจัดแสดงขนาดเล็กเรียกว่า
</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">“</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">พิพิธภัณฑ์ชุมชนบ้านนาตอง</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">” </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ในบริเวณศาลาวัดนาตอง
(ปัจจุบันคือวัดธรรมานุภาพ)
และมีผู้สนใจเข้าเยี่ยมชมมากมายทั้งจากในจังหวัดแพร่และจากที่อื่นๆ จากนั้นได้มีการโยกย้ายโบราณวัตถุทั้งหมดที่ขุดค้นได้มาที่อาคารของโรงเรียนบ้านนาตองซึ่งไม่มีการเรียนการสอนแล้ว
และมีการจัดแสดงนิทรรศการชั่วคราวขนาดเล็กเพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับแหล่งโบราณคดี
ดูแลโดยชาวบ้านนาตองปัจจุบันนี้ โบราณวัตถุทั้งหมดถูกเก็บรักษาไว้ที่วัดธรรมานุภาพ
และอยู่ระหว่างการรอคอยการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น
ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือจากท้องถิ่นหลายภาคส่วนรวมถึงชาวบ้านนาตองเองที่จะทำหน้าที่เป็นผู้บอกเล่าเรื่องราวให้ความรู้แก่ผู้เข้าชมและเป็นผู้ดูแลรักษาแหล่งโบราณคดีรวมถึงโบราณวัตถุต่างๆ
ทั้งนี้ ยังมีการพบโบราณวัตถุอยู่เนือง ๆ ในบริเวณอื่นของบ้านนาตอง
การจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นอย่างเร่งด่วนจึงเป็นเรื่องสำคัญมากที่จะช่วยเสริมสร้างศักยภาพและความเข้มแข็งในแก่ชาวบ้านนาตองในการดูแลรักษามรดกวัฒนธรรมของจังหวัดแพร่
และก่อให้เกิดการศึกษาค้นคว้าเรื่องอดีตของเมืองแพร่อย่างต่อเนื่อง</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">การศึกษาแหล่งโบราณคดีบ้านนาตองนี้จึงนับว่าเป็นก้าวสำคัญในการศึกษาประวัติศาสตร์เมืองแพร่
เนื่องจากเป็นแหล่งโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์แห่งแรกในภาคเหนือฝั่งตะวันออกที่มีการขุดค้นอย่างเป็นระบบโดยมีชุมชนร่วมมืออย่างเข้มแข็ง
และไม่เคยมีการศึกษา ขุดค้น
และขึ้นทะเบียนแหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์ในจังหวัดแพร่มาก่อนเลย
ผลที่ได้จากโครงการนี้จึงเป็นการเพิ่มองค์ความรู้ด้านสังคมและวัฒนธรรมของมนุษย์โบราณในภาคเหนือ
ช่วยให้ชาวบ้านนาตองและชาวแพร่เองได้เรียนรู้เรื่องประวัติศาสตร์ของตนเองพร้อมทั้งสามารถถ่ายทอดความรู้ให้แก่คนอื่นได้
และช่วยให้ชุมชนมีความภาคภูมิใจในบ้านเกิด
เกิดความรักและผูกพันกับแหล่งมรดกวัฒนธรรม รวมทั้งช่วยให้เกิดความสามัคคี
และสร้างความรู้ความเข้าใจเรื่องรากเหง้าของตนเองซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาชุมชนและการอนุรักษ์แหล่งมรดกวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-69539256974120868912016-11-20T23:46:00.001-08:002016-11-20T23:46:22.617-08:00<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">จัดพิพิธภัณฑ์กันใหม่ กับ เรื่องราวนำเสนอ ใน </span></b><b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">บทที่ ๒ (</span></b><b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">การตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ในเมืองแพร่) หนังสือประวัติศาสตร์แพร่</span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">หลักฐานที่ค้นพบใหม่และการค้นคว้าทางโบราณคดีของข่ายลูกหลานเมืองแพร่</span></b><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">โบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ในพื้นที่</span></b><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> พื้นที่ภาคเหนือของประเทศไทยพบหลักฐานการประกอบกิจกรรม
และการเข้ามาใช้พื้นที่ของมนุษย์ตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์
หลักฐานที่เก่าแก่ที่สุดที่พบในปัจจุบัน คือ
ชิ้นส่วนกะโหลกศีรษะของบรรพบุรุษมนุษย์ โฮโมอีเรคตัส (</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">Homo Erectus) </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">จากแหล่งโบราณคดีดอยท่าก้า
บ้านหาดปู่ด้าย อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง กำหนดอายุได้ราว ๑ ล้านปีถึง ๔๐๐</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐ ปี<a href="file:///E:/civic/%E0%B8%8A%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B0%20%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%A8%202558/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87_%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C1%20%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E.docx#_ftn1" name="_ftnref1" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-size: 11pt; line-height: 115%;">[1]</span></span><!--[endif]--></span></a>
นอกจากนั้นยังค้นพบเครื่องมือหินกะเทาะในพื้นที่ทางตะวันตก ตอนกลาง
และตะวันออกของภาคเหนือ ในเขตจังหวัดลำปาง เชียงราย แพร่ และน่าน
สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นเครื่องมือของมนุษย์ยุคน้ำแข็งหรือมนุษย์ในสมัยหินเก่า<a href="file:///E:/civic/%E0%B8%8A%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B0%20%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%A8%202558/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87_%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C1%20%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E.docx#_ftn2" name="_ftnref2" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-size: 11pt; line-height: 115%;">[2]</span></span><!--[endif]--></span></a></span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> ต่อมาในสมัยหินกลางซึ่งถือการพบเครื่องมือหินแบบฮัวบินเนียนหรือเครื่องมือหินกะเทาะประเภทแกนหินตามรูปแบบวัฒนธรรมฮัวบินเนียนเป็นหลัก
สมัยหินใหม่ ต่อเนื่องถึงสมัยโลหะทั้งสมัยสำริดและสมัยเหล็กนั้น
ในเขตภาคเหนือโดยเฉพาะบริเวณเขตแอ่งหรือที่ราบลุ่มระหว่างหุบเขาได้พบหลักฐานและข้อมูลทางโบราณคดีแสดงถึงการใช้พื้นที่อย่างต่อเนื่องตามเขตพื้นที่ซึ่งแตกต่างกัน
</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> สุภาพร นาคบัลลังค์และชินณวุฒิ
วิลยาลัย<a href="file:///E:/civic/%E0%B8%8A%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B0%20%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%A8%202558/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87_%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C1%20%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E.docx#_ftn3" name="_ftnref3" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-size: 11pt; line-height: 115%;">[3]</span></span><!--[endif]--></span></a> จำแนกไว้เบื้องต้นใน ๕ กลุ่มบริเวณด้วยกัน คือ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">1. แอ่งที่ราบลำปาง พบหลักฐานตั้งแต่สมัยหินเก่าราว
๗๐๐</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> – </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๖๐๐</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐
ปีที่มาแล้วต่อเนื่องถึงสมัยหินใหม่และสมัยประวัติศาสตร์ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">2. พื้นที่สูงในเขตจังหวัดแม่ฮ่องสอน
พบหลักฐานการอยู่อาศัยมาตั้งแต่สมัยหินกลาง สมัยหินใหม่ สมัยวัฒนธรรมโลงไม้ซึ่งกำหนดอายุได้ราว
๒</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๒๐๐</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> – </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๑</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๒๐๐ ปีมาแล้ว
ต่อเนื่องถึงสมัยประวัติศาสตร์ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">3. แอ่งที่ราบเชียงราย
พบหลักฐานเครื่องมือสมัยหินกลางและสมัยหินใหม่
ก่อนขาดช่วงไปจนเข้าสู่สมัยประวัติศาสตร์ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">4. แอ่งที่ราบน่าน-เวียงสา
และแอ่งที่ราบนาน้อย-นาหมื่น พบหลักฐานที่กำหนดอายุได้ถึงสมัยหินเก่า สมัยหินใหม่
และสมัยโลหะทางพื้นที่ด้านทิศตะวันออก </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">5. แอ่งที่ราบเชียงใหม่-ลำพูน
พบหลักฐานทั้งเครื่องมือหินกะเทาะและหลักฐานอื่นๆ
ของชุมชนสมัยเหล็กหรือโลหะตอนปลายทั้งหลุมฝังศพ เครื่องประดับทำจากสำริด
เครื่องมือเครื่องใช้ทำจากโลหะ ฯลฯ
ต่อเนื่องถึงพัฒนาการขึ้นเป็นเมืองหรือชุมชนสำคัญในสมัยประวัติศาสตร์ล้านนา</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> ส่วนพื้นที่ในเขตแอ่งแพร่ พบหลักฐานทางโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ค่อนข้างน้อยเมื่อเปรียบเทียบกับเขตพื้นที่อื่น
อีกทั้งยังไม่มีความแน่ชัดในเรื่องของการกำหนดอายุสมัยทั้งเชิงเทียบและในเชิงสัมบูรณ์ทางวิทยาศาสตร์
จากการทบทวนเอกสารเบื้องต้นพบว่าในเขตแอ่งแพร่นั้นได้มีการสำรวจทางโบราณคดีเป็นครั้งแรกราวปี
พ.ศ. ๒๕๑๕ และ ๒๕๑๗ โดย เปีย ซอเรนเซ็น (</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">Per Sorensen) </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">นักโบราณคดีชาวเดนมาร์ก เป็นการสำรวจพื้นที่ในแอ่งลำปาง
(แหล่งโบราณคดีแม่ทะ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง) และแอ่งแพร่
(แหล่งโบราณคดีแพะเมืองผี อำเภอเมืองแพร่ และแหล่งโบราณคดีไม่ทราบชื่อและตำแหน่งแน่ชัดในเขตอำเภอเมืองแพร่อำเภอร้องกวาง
และอำเภอสอง)<a href="file:///E:/civic/%E0%B8%8A%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B0%20%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%A8%202558/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87_%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C1%20%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E.docx#_ftn4" name="_ftnref4" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-size: 11pt; line-height: 115%;">[4]</span></span><!--[endif]--></span></a>
ได้พบหลักฐานเครื่องมือหินสมัยหินเก่าตอนต้นถึงตอนกลาง
ส่วนกลุ่มหลักฐานเครื่องมือสะเก็ดหินกรวดแม่น้ำหรือหินทรายที่ประกอบด้วยแร่ควอร์ทไซท์ละเอียดที่พบจากแหล่งโบราณคดีแพะเมืองผี
รวมถึงแหล่งโบราณคดีอื่นๆ ในเขตจังหวัดแพร่
ซึ่งเป็นแหล่งโบราณคดีซึ่งตั้งในเขตที่ราบน้ำท่วมถึงในระดับความสูงเฉลี่ยประมาณ
200</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> – </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">225
เมตรเหนือระดับน้ำทะเลปานกลาง น่าจะมีอายุเชิงเทียบจากลำดับทับถมของชั้นตะกอนตามสมัยทางธรณีวิทยาคือสมัยไพลสโตซีนตอนกลาง
</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">(Middle
Pleistocene) </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">หรือประมาณ
๗๓๐</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> – </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๑๒๕</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐ ปีมาแล้วแต่ไม่สามารถกำหนดอายุอย่างแน่ชัดได้<a href="file:///E:/civic/%E0%B8%8A%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B0%20%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%A8%202558/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87_%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C1%20%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E.docx#_ftn5" name="_ftnref5" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-size: 11pt; line-height: 115%;">[5]</span></span><!--[endif]--></span></a></span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> ปัจจุบันมีโครงการขุดค้นทางโบราณคดีที่แหล่งโบราณคดีถ้ำปู่ปันตาหมี
บ้านนาตอง ตำบลช่อแฮ อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ เมื่อช่วงต้นปี พ.ศ. ๒๕๕๒
โดยความร่วมมือระหว่างหน่วยงานภาครัฐในท้องถิ่น ชุมชน และศูนย์ภูมิภาคโบราณคดีและวิจิตรศิลป์แห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
(</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">SEAMEO-SPAFA)</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">หรือเรียกสั้น ๆ
ว่าศูนย์สปาฟาพบหลักฐานทางโบราณดีประเภทเครื่องมือหินกะเทาะ เครื่องมือหินขัด
เศษภาชนะดินเผาและโครงกระดูกมนุษย์ และมีการกำหนดอายุทางวิทยาศาสตร์
ได้ว่ามีอายุไม่ต่ำกว่า ๔</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๕๐๐
ปีมาแล้ว
ซึ่งการดำเนินงานครั้งนี้ถือเป็นการขุดค้นทางโบราณคดีครั้งแรกในพื้นที่แอ่งแพร่</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">โครงการโบราณคดีชุมชนบ้านนาตอง</span></b><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">โครงการโบราณคดีชุมชนบ้านนาตองเป็นความร่วมมือระหว่างศูนย์ภูมิภาคโบราณคดีและวิจิตรศิลป์แห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
(สปาฟา) ข่ายลูกหลานเมืองแพร่ และชุมชนบ้านนาตอง
โดยได้รับการสนับสนุนจากหลายหน่วยงาน ได้แก่ สำนักศิลปากรที่ ๗ จ.น่าน คณะโบราณคดี
มหาวิทยาลัยศิลปากร กรมศิลปากร กศน.แพร่ สภาวัฒนธรรมจังหวัดแพร่
สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดแพร่ หน่วยจัดการต้นน้ำแม่ก๋อน-แม่สาย สถานีอนามัยบ้านนาตอง
โรงเรียนบ้านนาตอง มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาและอนุรักษ์แหล่งโบราณคดีบ้านนาตอง
โดยให้ชุมชนเป็นผู้ร่วมศึกษาและขุดค้นแหล่งโบราณคดี รวมถึงดูแลรักษา อนุรักษ์
และเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับแหล่งโบราณคดีด้วยตนเอง</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">บ้านนาตอง</span></b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เป็นชื่อหมู่บ้านเก่าแก่แห่งหนึ่งในอำเภอเมืองแพร่
มีชื่อในทางการปกครองว่า <b>บ้านนาตอง หมู่ที่ 9 ต.ช่อแฮ อ.เมือง จ.แพร่ </b>ตั้งอยู่บนเส้นทางช่อแฮภูพญา
หมู่บ้านมีลำห้วยแม่ก๋อนไหลผ่าน ลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบเล็ก ๆ ในหุบเขา
ทิวเขาที่แวดล้อมหมู่บ้านมีถ้ำขนาดเล็กและใหญ่หลายถ้ำ ที่น่าสนใจมี ๓ ถ้ำ
คือถ้ำปู่ปันตาหมี ถ้ำพระ และถ้ำรันตู<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> เป็นที่ทราบกันดีในหมู่ชาวบ้านนาตองว่ามีร่องรอยการอยู่อาศัยของมนุษย์ยุคโบราณในถ้ำทั้ง
๓ แห่ง โดยเฉพาะถ้ำปู่ปันตาหมี ซึ่งปรากฎขวานหินมีบ่าและเศษกระดูกมนุษย์กระจัดกระจายอยู่ตามพื้นถ้ำ
สามารถพบเห็นได้ไม่ยาก เพียงแต่คุ้ยตามพื้นถ้ำในระดับประมาณ ๔</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">-</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๕ นิ้ว</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> ใน พ.ศ. ๒๕๕๑ข่ายลูกหลานเมืองแพร่ร่วมกับเจ้าหน้าที่จากศูนย์ภูมิภาคว่าด้วยโบราณคดีและวิจิตรศิลป์แห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
(สปาฟา) ได้ประสานงานกับสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดแพร่ให้แจ้งกับสำนักศิลปากรที่ ๗
จ.น่าน เพื่อทำการสำรวจทางโบราณคดีอย่างเป็นทางการ และได้รับคำยืนยันว่าบริเวณถ้ำทั้งสามแห่งนี้น่าจะเป็นแหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์
มีอายุประมาณ ๒</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">–</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> ๔</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐ ปี </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ในวันที่ ๑๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๕๑
คณะจากศูนย์สปาฟาและข่ายลูกหลานเมืองแพร่ ร่วมกับ ศ.สายันต์ ไพรชาญจิตร์
นักโบราณคดีชุมชนอาวุโส ซึ่งขณะนั้นประจำอยู่ที่คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร
ได้เดินทางมาสำรวจแหล่งโบราณคดีที่บ้านนาตองอีกครั้ง
ศ.สายันต์ให้ความเห็นว่าแหล่งโบราณคดีนี้น่าจะมีอายุไม่ต่ำกว่า ๕</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">– </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๖</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๐๐๐ ปี
เนื่องจากพบขวานหินขัดคล้ายกับขวานหินประเภทบัคซอนเนียน (</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">Bacsonian) </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ซึ่งพบในแหล่งโบราณคดีในภาคเหนือของไทยและประเทศเวียดนาม
</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เมื่อได้ทราบข้อมูลชั้นต้นที่ชัดเจน คณะกรรมการหมู่บ้านนาตองและผู้ใหญ่บ้าน
(นายประเสริฐ สีใหม่)
ได้มีมติให้อนุรักษ์แหล่งโบราณคดีแห่งนี้เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนและของจังหวัดแพร่ต่อไปและผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน
(นายสันติ ศุภวงศ์)
จึงได้ทราบว่าชุมชนบ้านนาตองมีความต้องการศึกษาและอนุรักษ์แหล่งโบราณคดีนี้ให้เป็น
ทางคณะสำรวจจึงแนะนำให้คณะกรรมการหมู่บ้านดำเนินการขออนุญาตกรมศิลปากรเพื่อทำการขุดค้นแหล่งโบราณคดีร่วมกับนักโบราณคดีเพื่อขยายผลการศึกษาให้ละเอียดชัดเจนมากขึ้น</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">การขุดค้นและการศึกษา
</span></b><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เมื่อได้รับอนุญาตจากกรมศิลปากรแล้ว ศูนย์สปาฟา ข่ายลูกหลานเมืองแพร่
และชุมชนบ้านนาตองจึงได้กำหนดการขุดค้นเพื่อศึกษาแหล่งโบราณคดีในระยะที่หนึ่งตั้งแต่วันที่
๑๐ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">– </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๒๔ มกราคม พ.ศ.
๒๕๕๒เป็นเวลา 15 วัน การขุดค้นระยะที่ ๒ เริ่มต้นในวันที่ ๔ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">– </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๑๕ มีนาคม
เป็นเวลา ๑๒ วัน และระยะที่ ๓ วันที่ ๔</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">- </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ เป็นเวลา ๓ วัน
โดยชาวบ้านนาตองได้ร่วมขุดค้นเพื่อศึกษาอดีตของบ้านนาตองร่วมกับนักโบราณคดีของศูนย์ภูมิภาคโบราณคดีและวิจิตรศิลป์แห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
(สปาฟา) ผู้เชี่ยวชาญจากกรมศิลปากรและอาจารย์จากมหาวิทยาลัยศิลปากร ภายใต้การกำกับดูแลของสำนักศิลปากรที่
๗ จังหวัดน่าน และได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดแพร่(กศน.แพร่)
ให้นักศึกษาที่เป็นชาวบ้านนาตองเข้าร่วมศึกษาแหล่งโบราณคดี
และหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ก๋อน-แม่สาย
อนุเคราะห์ให้เจ้าหน้าที่ของหน่วยฯเข้าร่วมการขุดค้นตลอดระยะเวลาดำเนินงาน
มีชาวนาตองรวมทั้งสิ้น ๑๕
คนเข้าร่วมการขุดค้นและได้มีพิธีมอบประกาศนียบัตรให้แก่ผู้เข้าร่วมรวมถึงผู้สนับสนุนการขุดค้นในวันที่
๒๓ มกราคม
โดยมีหัวหน้าสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดแพร่และประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดแพร่ให้เกียรติเป็นผู้มอบประกาศนียบัตรที่ถ้ำปู่ปันตาหมี
นอกจากนี้ยังมีนักเรียน
นักศึกษาและผู้สนใจจากจังหวัดแพร่และจังหวัดใกล้เคียงมาเยี่ยมชมหลุมขุดค้นและได้ช่วยขุดค้นด้วยอีกจำนวนหนึ่ง
รวมถึงนักศึกษาฝึกงานจากสำนักศิลปากรที่ ๗ จังหวัดน่านอีกด้วย</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">การขุดค้นในระยะที่หนึ่ง ได้เลือกขุดในถ้ำปู่ปันตาหมี แบ่งออกเป็น ๒ หลุม
ได้แก่หลุมปู่ปัน ๑ ซึ่งมีขนาด ๓</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> x </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๓
เมตร อยู่ด้านหน้าถ้ำใกล้กับที่ประดิษฐานพระพุทธรูป ส่วนหลุมปู่ปัน ๒
อยู่ด้านในสุดของถ้ำ มีขนาด ๑.๕</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> x </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๓ ม.
จากการสำรวจและขุดค้นหลุมปู่ปัน ๑
พบโบราณวัตถุและหลักฐานทางโบราณคดีได้แก่เครื่องมือหินประเภทต่างๆ เช่นขวานหิน
ค้อนหิน หินสำหรับลับเครื่องมือ รวมถึงชิ้นส่วนภาชนะดินเผาที่พบเป็นจำนวนน้อย
ชิ้นส่วนกระดูกมนุษย์ กระดูกสัตว์ทั้งที่เผาไฟและไม่เผาไฟ และเปลือกหอย
หลักฐานทางโบราณคดีที่น่าสนใจคือชิ้นส่วนกรามบนของมนุษย์ ๒ ชิ้นที่ได้จากการขุดค้น
เครื่องมือหินประเภทหินกลมเจาะรูขนาดต่างๆ และชิ้นส่วนเครื่องประดับทำจากเปลือกหอย
ส่วนที่หลุมปู่ปัน ๒ นอกจากเครื่องมือหิน ชิ้นส่วนภาชนะดินเผา และชิ้นส่วนกระดูกสัตว์แล้ว
เมื่อขุดไปได้ประมาณ ๕๐ ซ.ม. จากผิวดิน (๖๐ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">cm.dt.</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">) พบโครงกระดูกมนุษย์ตั้งแต่ต้นขาถึงปลายเท้า
ร่างกายท่อนบนอยู่ในผนังหลุมขุดค้น หากต้องการขุดทั้งโครงต้องทำการขยายหลุมเพิ่ม
เนื่องด้วยเวลาในขณะนั้นมีจำกัด คณะขุดค้นจึงตัดสินใจกลบหลุมปู่ปัน ๒ ด้วยทรายเพื่อให้กระดูกแห้ง
และรอให้ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกจากกรมศิลปากรเข้าร่วมการขุดค้นระยะที่ ๒ ในเดือนมีนาคม
๒๕๕๒</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ผลจากการขุดค้นในระยะที่ ๑ จากการวิเคราะห์ชิ้นส่วนกระดูกโดยคุณประพิศ
พงษ์มาศ ผู้เชี่ยวชาญจากกรมศิลปากร พบว่าหลุมปู่ปัน ๑ มีชิ้นส่วนกระดูกของมนุษย์อย่างต่ำ
๘ คน เป็นเด็กอย่างน้อย ๓ คน อายุ ๑-๘ ปี และ ผู้ใหญ่อย่างน้อย ๕ คน อายุตั้งแต่
๑๕-๔๕ ปี ทั้งนี้ พื้นที่หลุมปู่ปัน ๑ บางส่วนถูกรบกวนจากการขุดรื้อค้นโดยพระภิกษุที่เคยมาจำพรรษาในถ้ำ
การกำหนดอายุจึงเป็นไปได้ยาก อย่างไรก็ตาม สามารถสันนิษฐานได้ว่าน่าจะเป็นแหล่งฝังศพในยุคก่อนประวัติศาสตร์สมัยหินใหม่
ประมาณอายุที่ ๔,๐๐๐ ปีมาแล้ว
เนื่องจากพบชิ้นส่วนกระดูกมนุษย์และเครื่องมือหินจำนวนมากและไม่พบหลักฐานของเครื่องมือเครื่องใช้ที่ทำจากโลหะ</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ในการขุดค้นระยะที่สองระหว่างวันที่ ๔ - ๑๕ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๒
ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกจากกรมศิลปากร คือคุณประพิศ พงษ์มาศ
และอาจารย์จากมหาวิทยาลัยศิลปากรได้แก่ รศ.ดร.ธนิก เลิศชาญฤทธิ์
ได้เข้าร่วมการขุดค้นในช่วงแรก
การขุดค้นครั้งนี้ได้รับความอนุเคราะห์จากหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ก๋อน-แม่สาย
ให้เจ้าหน้าที่ของหน่วยเข้าร่วมการขุดค้น
รวมถึงมีชาวบ้านนาตองจำนวนหนึ่งเข้าร่วมการขุดค้นด้วย คณะได้ทำการขุดค้นต่อจากระยะที่
๑ จนพบโครงกระดูกมนุษย์เพศชายเต็มโครง และได้ยกโครงกระดูกขึ้นจากหลุมและนำมาเก็บไว้ที่ศาลาอเนกประสงค์
วัดนาตอง (ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นวัดธรรมานุภาพ) ก่อนที่จะดำเนินการขุดค้นต่อไปจนถึงระยะที่
๓ ในวันที่ ๔- ๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ และจบการขุดค้นเมื่อไม่พบร่องรอยของวัฒนธรรมมนุษย์แล้ว</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 36.0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">จากการวิเคราะห์กระดูกจากหลุมขุดค้นในถ้ำปู่ปันตาหมี พบว่ามีกระดูกของมนุษย์รวมไม่ต่ำกว่า
๙ คนด้วยกัน ได้แก่เด็กอายุ ๑-๕ ปี ๒ คน เด็กอายุ ๕-๘ ปี ๑ คน วัยรุ่นอายุ ๑๕-๒๕
ปี ๒ คน ผู้ใหญ่อายุ ๒๕-๓๕ ปี ๑ คน และผู้ใหญ่อายุ ๓๕-๔๕ ปี ๒ ส่วนโครงกระดูกที่พบที่หลุมปู่ปัน
๒ เป็นเพศชายอายุประมาณ ๓๕-๔๕ ปี สูงประมาณ ๑๕๙-๑๖๒ ซ.ม. น่าจะเสียชีวิตจากอาการบาดเจ็บที่ขาเนื่องการการเรียงตัวของกระดูกขาผิดหลักกายวิภาคคนเหล่านี้น่าจะรับประทานอาหารประเภทเนื้อดิบเป็นส่วนมากเพราะฟันสึกมากจนถึงเนื้อฟันในลักษณะเรียบเท่ากันทั้งหมด
และมีอาหารประเภทแป้งน้อยเพราะฟันส่วนใหญ่อยู่ในสภาพดี ไม่มีรอยผุ</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">จากการวิเคราะห์กระดูกสัตว์
พบสัตว์หลายประเภทที่น่าจะเป็นอาหารของคนโบราณ เช่น เต่า ปลา ปู หอย วัว ควาย หมี
หมาไม้ เก้ง กวาง ลิง ตะกวด แรด หมู หมูหริ่ง งู กระรอก อ้น ตุ่น เม่น ชะมด เห็น
ไก่ สัตว์ที่พบมากที่สุดได้แก่ วัว ควาย
เก้ง กวาง และหมู ซึ่งน่าจะเป็นอาหารหลัก
และยังพบชิ้นส่วนกระดูกสุนัขซึ่งน่าจะเป็นสัตว์เลี้ยง</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เครื่องมือหินที่มีความโดดเด่นน่าสนใจ ได้แก่ เครื่องมือหินกลมเจาะรู
ซึ่งพบทั้งแบบที่อยู่ในขณะเตรียมการเจาะ แบบที่เจาะยังไม่เสร็จ แบบที่สมบูรณ์
และแบบหักครึ่ง เมื่อนับปริมาณของหินกลมเจาะรูทั้งที่สมบูรณ์และไม่สมบูรณ์ที่พบในถ้ำและบริเวณหมู่บ้านน่าจะไม่ต่ำกว่า
๒๐ ชิ้น ซึ่งแสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมการใช้เครื่องมือที่โดดเด่น
เครื่องมือหินกลมเจาะรูนี้พบบ้างที่จังหวัดแม่ฮ่องสอนจากการขุดค้นที่เพิงผาบ้านไร่
อ. ปางมะผ้า โดย ผศ.ดร.รัศมี ชูทรงเดช จากมหาวิทยาลัยศิลปากร
และที่แหล่งโบราณคดียุคหินใหม่หลายแห่งในตอนเหนือของประเทศพม่าจากการสำรวจของ
ดร.เอลิซาเบธ มัวร์ แห่งมหาวิทยาลัยลอนดอน
ถึงแม้ยังไม่ทราบแน่ชัดว่าเครื่องมือหินกลมเจาะรูหรือที่เรียกง่ายๆว่า </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">“</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">หินโดนัท</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">” </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">นี้ใช้ทำอะไร
คุณลุงสวัสดิ์ เพียงใจ ชาวบ้านนาตองได้สาธิตให้ดูว่าสามารถนำมาใช้เป็นหินถ่วงน้ำหนักของสว่าน
หรือที่เรียกว่า </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">“</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เหล็กจี</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">” </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เพื่อเจาะรูได้
และมีชาวบ้านนาตองผู้หญิงอีกท่านเล่าว่าบรรพบุรุษใช้หินนี้ทำเหล็กจีซึ่งเป็นเวลาไม่ต่ำกว่า
๑๐๐ ปีมาแล้ว ความรู้นี้ถือเป็นส่วนสำคัญมากที่แสดงถึงทักษะในการดัดแปลงและการใช้เครื่องมือของมนุษย์ซึ่งนับเป็นก้าวแรกเพื่อสืบหาการใช้ประโยชน์จากเครื่องมือหินชนิดนี้</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 36.0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 10.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"> เครื่องมือหินกลมเจาะรู</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เป็นที่น่าสนใจว่า ดร. ธิติ ตุลยาทิตย์
นักธรณีวิทยาได้ให้ความรู้ไว้ว่าหินบางชนิดที่นำมาใช้ทำเครื่องมือเป็นหินที่พบได้ตามธรรมชาติที่
อ.ลอง จ.แพร่ บางชนิดเป็นหินภูเขาไฟ และบางชนิดเป็นหินที่ไม่พบในบริเวณจังหวัดแพร่
จึงสามารถตั้งข้อสันนิษฐานได้ว่าน่าจะมีการติดต่อแลกเปลี่ยนสินค้ากันระหว่างชุมชนที่บ้านนาตองกับชุมชนโบราณอื่น
ๆ ในจังหวัดแพร่ ทำให้เกิดการเคลื่อนย้ายของวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิต นอกจากนี้
ในถ้ำปู่ปันตาหมีมีกองหินปูน (แคลเซี่ยมคาร์บอเนต) ขนาดใหญ่ซึ่งเกิดตามธรรมชาติจากการก่อตัวของหินปูนจากน้ำที่ไหลลงมาตามผนังถ้ำ
กองหินปูนดังกล่าวมีเศษภาชนะดินเผา เศษกระดูกทั้งคนและสัตว์ติดกระจัดกระจายทั่วไป
ดร. ธิติ ให้ความเห็นว่ากองหินปูนนี้มีอายุประมาณ ๕๐๐ ปี จึงสันนิษฐานได้ว่าเมื่อประมาณ
๕๐๐ ปีที่แล้ว
มีการขุดพื้นถ้ำเพื่อวัตถุประสงค์บางอย่างและนำดินมากองรวมกันที่ผนังถ้ำ
ในดินนั้นประกอบด้วยโบราณวัตถุและเศษกระดูกซึ่งอยู่ภายในพื้นถ้ำแต่เดิม
จากนั้นเกิดการก่อตัวของหินปูนปกคลุมจนเป็นสภาพดังปัจจุบัน <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ผลสรุปการขุดค้น</span></b><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ชัดเจนและเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาอดีตของเมืองแพร่และของประเทศไทยโดยรวม
ศูนย์สปาฟาจึงตัดสินใจส่งชิ้นส่วนกระดูกซี่โครงมนุษย์ไปทำการตรวจหาอายุที่ศูนย์วิจัย
</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">Beta
Analytic Inc. </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">รัฐฟลอริดา
ประเทศสหรัฐอเมริกา โดยวิธี </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">Accelerator Mass Spectrometry </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">หรือ </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">AMS Radiocarbon Dating </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ซึ่งจะให้ค่าอายุที่แน่นอนและใช้ปริมาณโบราณวัตถุจำนวนน้อยกว่าวิธี
</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">Radiocarbon
Dating </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">แบบเดิม
<b>ผลการตรวจอายุพบว่าโครงกระดูกที่พบในหลุมปู่ปัน ๒ มีอายุประมาณ ๔</b></span><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">,</span></b><b><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">๕๐๐ ปี</span></b><b><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">จากการศึกษาขุดค้นและการตรวจสอบอายุด้วยวิธีทางวิทยาศาสตร์ จึงสรุปได้ว่าแหล่งโบราณคดีที่ถ้ำปู่ปันตาหมีน่าจะเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของมนุษย์ในยุคก่อนประวัติศาสตร์สมัยหินใหม่และต่อมากลายเป็นแหล่งฝังศพและมีการทิ้งร้างไป
มนุษย์ในสมัยนั้นอยู่รวมกันเป็นกลุ่มตามถ้ำและเพิงผา
หาอาหารจากการหาของป่าล่าสัตว์และน่าจะเริ่มรู้จักทำการเกษตรบ้างแล้ว
มีชีวิตความเป็นอยู่ที่ค่อนข้างลำบาก มนุษย์เหล่านี้กินอาหารประเภทพืช เมล็ดพืช
และอาหารจำพวกแป้งน้อย อาหารส่วนใหญ่ได้แก่เนื้อสัตว์ค่อนข้างดิบ
ฟันจึงเสื่อมสภาพเร็ว และไม่ได้รับสารอาหารครบถ้วน
คนส่วนใหญ่จึงเสียชีวิตตั้งแต่อายุน้อย
อย่างไรก็ตามมนุษย์กลุ่มนี้มีความสามารถในการทำเครื่องมือเครื่องใช้จากหิน
โดยเฉพาะหินกลมเจาะรูที่ผลิตเป็นจำนวนมากจนน่าเชื่อว่าเป็นสินค้าที่นำไปแลกเปลี่ยนกับสินค้าประเภทอื่นที่หาไม่ได้ในบริเวณนี้หรือที่ชุมชนนี้ไม่สามารถทำได้เอง
เช่น เครื่องปั้นดินเผา เครื่องมือหินบางประเภท และเครื่องประดับ</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">เมื่อเสร็จสิ้นการขุดค้น
ชาวบ้านนาตองได้สร้างห้องจัดแสดงขนาดเล็กเรียกว่า </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">“</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">พิพิธภัณฑ์ชุมชนบ้านนาตอง</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">” </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">ในบริเวณศาลาวัดนาตอง
(ปัจจุบันคือวัดธรรมานุภาพ)
และมีผู้สนใจเข้าเยี่ยมชมมากมายทั้งจากในจังหวัดแพร่และจากที่อื่นๆ
จากนั้นได้มีการโยกย้ายโบราณวัตถุทั้งหมดที่ขุดค้นได้มาที่อาคารของโรงเรียนบ้านนาตองซึ่งไม่มีการเรียนการสอนแล้ว
และมีการจัดแสดงนิทรรศการชั่วคราวขนาดเล็กเพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับแหล่งโบราณคดี
ดูแลโดยชาวบ้านนาตองปัจจุบันนี้ โบราณวัตถุทั้งหมดถูกเก็บรักษาไว้ที่วัดธรรมานุภาพ
และอยู่ระหว่างการรอคอยการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น
ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือจากท้องถิ่นหลายภาคส่วนรวมถึงชาวบ้านนาตองเองที่จะทำหน้าที่เป็นผู้บอกเล่าเรื่องราวให้ความรู้แก่ผู้เข้าชมและเป็นผู้ดูแลรักษาแหล่งโบราณคดีรวมถึงโบราณวัตถุต่างๆ
ทั้งนี้ ยังมีการพบโบราณวัตถุอยู่เนือง ๆ ในบริเวณอื่นของบ้านนาตอง
การจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นอย่างเร่งด่วนจึงเป็นเรื่องสำคัญมากที่จะช่วยเสริมสร้างศักยภาพและความเข้มแข็งในแก่ชาวบ้านนาตองในการดูแลรักษามรดกวัฒนธรรมของจังหวัดแพร่
และก่อให้เกิดการศึกษาค้นคว้าเรื่องอดีตของเมืองแพร่อย่างต่อเนื่อง</span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;">การศึกษาแหล่งโบราณคดีบ้านนาตองนี้จึงนับว่าเป็นก้าวสำคัญในการศึกษาประวัติศาสตร์เมืองแพร่
เนื่องจากเป็นแหล่งโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์แห่งแรกในภาคเหนือฝั่งตะวันออกที่มีการขุดค้นอย่างเป็นระบบโดยมีชุมชนร่วมมืออย่างเข้มแข็ง
และไม่เคยมีการศึกษา ขุดค้น
และขึ้นทะเบียนแหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์ในจังหวัดแพร่มาก่อนเลย
ผลที่ได้จากโครงการนี้จึงเป็นการเพิ่มองค์ความรู้ด้านสังคมและวัฒนธรรมของมนุษย์โบราณในภาคเหนือ
ช่วยให้ชาวบ้านนาตองและชาวแพร่เองได้เรียนรู้เรื่องประวัติศาสตร์ของตนเองพร้อมทั้งสามารถถ่ายทอดความรู้ให้แก่คนอื่นได้
และช่วยให้ชุมชนมีความภาคภูมิใจในบ้านเกิด
เกิดความรักและผูกพันกับแหล่งมรดกวัฒนธรรม รวมทั้งช่วยให้เกิดความสามัคคี
และสร้างความรู้ความเข้าใจเรื่องรากเหง้าของตนเองซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาชุมชนและการอนุรักษ์แหล่งมรดกวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน </span><span style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ascii-theme-font: minor-bidi; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-theme-font: minor-bidi;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<div>
<!--[if !supportFootnotes]--><br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<!--[endif]-->
<div id="ftn1">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="file:///E:/civic/%E0%B8%8A%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B0%20%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%A8%202558/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87_%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C1%20%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E.docx#_ftnref1" name="_ftn1" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-size: 9.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 9.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: "Cordia New"; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: TH; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US;">[1]</span></span><!--[endif]--></span></span></a><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ansi-font-size: 7.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri;">สมศักดิ์ ประมาณกิจและวัฒนา สุภวัน. </span><span style="font-size: 7.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">“</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ansi-font-size: 7.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri;">หลักฐานมนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์ที่เก่าที่สุด
(อายุ </span><span style="font-size: 7.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">1 </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ansi-font-size: 7.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri;">ล้านปี </span><span style="font-size: 7.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">–4
</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ansi-font-size: 7.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri;">แสนปีมาแล้ว)</span><span style="font-size: 7.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">”, </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ansi-font-size: 7.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri;">สืบสายพันธุ์มนุษย์: การศึกษามานุษยวิทยากายภาพในประเทศไทย.กรุงเทพฯ:
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)</span><span style="font-size: 7.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">, 2550.</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-font-size: 9.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn2">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="file:///E:/civic/%E0%B8%8A%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B0%20%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%A8%202558/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87_%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C1%20%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E.docx#_ftnref2" name="_ftn2" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-size: 9.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 9.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: "Cordia New"; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: TH; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US;">[2]</span></span><!--[endif]--></span></span></a><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ansi-font-size: 7.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri;">สุภาพร นาคบัลลังก์และชินณวุฒิ วิลยาลัย. </span><span style="font-size: 7.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">“</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ansi-font-size: 7.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri;">สมัยก่อนประวัติศาสตร์ในล้านนา</span><span style="font-size: 7.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">” </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ansi-font-size: 7.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri;">จากยุคน้ำแข็งไพลโตซีนสู่สมัยล้านนา.เชียงใหม่:
โครงการจัดตั้งศูนย์โบราณคดีภาคเหนือ</span><span style="font-size: 7.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">, 2550. </span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ansi-font-size: 7.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri;">หน้า </span><span style="font-size: 7.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">40.</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-font-size: 9.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn3">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="file:///E:/civic/%E0%B8%8A%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B0%20%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%A8%202558/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87_%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C1%20%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E.docx#_ftnref3" name="_ftn3" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-size: 9.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 9.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: "Cordia New"; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: TH; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US;">[3]</span></span><!--[endif]--></span></span></a><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ansi-font-size: 7.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri;">สุภาพร นาคบัลลังก์และชินณวุฒิ วิลยาลัย.อ้างแล้ว</span><span style="font-size: 7.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">,</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; mso-ansi-font-size: 7.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-hansi-font-family: Calibri;">หน้า </span><span style="font-size: 7.0pt; mso-bidi-font-size: 10.0pt;">53.</span><span lang="TH" style="font-family: "Cordia New","sans-serif"; font-size: 12.5pt; mso-ansi-font-size: 10.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn4">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="file:///E:/civic/%E0%B8%8A%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B0%20%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%A8%202558/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87_%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C1%20%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E.docx#_ftnref4" name="_ftn4" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: "Cordia New"; mso-bidi-font-size: 12.5pt; mso-bidi-language: TH; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US;">[4]</span></span><!--[endif]--></span></a><span style="font-size: 8.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">http://www.rasmishoocongdej.com/wp-content/uploads/06.pdf</span></div>
</div>
<div id="ftn5">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="file:///E:/civic/%E0%B8%8A%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B0%20%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%A8%202558/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87_%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C1%20%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E.docx#_ftnref5" name="_ftn5" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: "Cordia New"; mso-bidi-font-size: 12.5pt; mso-bidi-language: TH; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US;">[5]</span></span><!--[endif]--></span></a><span style="font-size: 8.0pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt;">Sorensen, P. 2001. “A Reconsidering of the
Chronology of the Early PalaeolithicLannathaian Culture of North Thailand”,
Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association. 5: 138-41</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTChNbjtvooNFWHdYa4REySXHASKE76X7Mi6hXeuz0o7-9tNSdK8RTz_PNgTd4WVhJRAWyy0kVvHBaoKzzkoWsGwMAVmUjcNc1nns_na-8ptgvuMr9UjhppH29gFdZAbbU2THFtI6Rz4I/s1600/PB200036.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTChNbjtvooNFWHdYa4REySXHASKE76X7Mi6hXeuz0o7-9tNSdK8RTz_PNgTd4WVhJRAWyy0kVvHBaoKzzkoWsGwMAVmUjcNc1nns_na-8ptgvuMr9UjhppH29gFdZAbbU2THFtI6Rz4I/s320/PB200036.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiU1hy5X_FwsAF9s__K-E5JALHK-vZZR_yEkhaEdZCwJWg5OH9sIsuF-PmIWfMe5p3fVrGMezuxMpKKxf7xlo-X-CxmKJMQ72qXQ9LzF6YEUz1lYiTBYwxehxHbgnE8uzvolIijvlDLLsA/s1600/PB200044.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiU1hy5X_FwsAF9s__K-E5JALHK-vZZR_yEkhaEdZCwJWg5OH9sIsuF-PmIWfMe5p3fVrGMezuxMpKKxf7xlo-X-CxmKJMQ72qXQ9LzF6YEUz1lYiTBYwxehxHbgnE8uzvolIijvlDLLsA/s320/PB200044.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipnWZz3IRtzIigut0Mvv8mwsvKyPe_S9WnzOruhNFPf5_rJfRVGp6gARdU9soeqpiH3JBeTvOHF4q37I_KsFaM9n5cbZ-KFfwmZxrPFLXXwgp2ma3B9s5fzDnPOz95Ybd0WZ8UX-qvitY/s1600/PB200047.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipnWZz3IRtzIigut0Mvv8mwsvKyPe_S9WnzOruhNFPf5_rJfRVGp6gARdU9soeqpiH3JBeTvOHF4q37I_KsFaM9n5cbZ-KFfwmZxrPFLXXwgp2ma3B9s5fzDnPOz95Ybd0WZ8UX-qvitY/s320/PB200047.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvoQ1wc2u4CCHJRcKx-MDQTfQkjaHER-EOxU1HUOLDoWHEyPt_ukDIwPUsvtDxSJsnGdZgy9OBP8YNDCYkzaPvnCLXNpdZAnh7IqSAlC69m0Slo3iXzjHsLOb9eUDt75JcO9_LIU8oV24/s1600/PB200048.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvoQ1wc2u4CCHJRcKx-MDQTfQkjaHER-EOxU1HUOLDoWHEyPt_ukDIwPUsvtDxSJsnGdZgy9OBP8YNDCYkzaPvnCLXNpdZAnh7IqSAlC69m0Slo3iXzjHsLOb9eUDt75JcO9_LIU8oV24/s320/PB200048.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
</div>
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-1273644153518069332014-12-26T18:14:00.001-08:002014-12-26T18:14:26.735-08:00ของขวัญปีใหม่ 2558<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="background-color: #f6f7f8; color: #141823; font-family: Helvetica, Arial, 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 11.9466667175293px;">ข่าวจากโบราณคดีชุมชนนาตอง</span><br />
<span style="background-color: #f6f7f8; color: #141823; font-family: Helvetica, Arial, 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 11.9466667175293px;"><br /></span>
<span style="background-color: #f6f7f8; color: #141823; font-family: Helvetica, Arial, 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 11.9466667175293px;"><br /></span>
<span style="background-color: #f6f7f8; color: #141823; font-family: Helvetica, Arial, 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 11.9466667175293px;">วันที่ 28 บ่ายๆ โครงกระดูกจะเคลื่อนย้ายจากโรงเรียนไปพระอุโบสถวัดนาตอง มีพิธีสวดถอน โครงกระดูกจะอยู่รออาคารพิพิธภัณฑ์เสร็จ ต้องมีรายละเอียดเรื่องก่อสร้างอีกนิดหนึ่ง</span><br />
<span style="background-color: #f6f7f8; color: #141823; font-family: Helvetica, Arial, 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 11.9466667175293px;"><br /></span>
<span style="background-color: #f6f7f8; color: #141823; font-family: Helvetica, Arial, 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 11.9466667175293px;">อันเนื่องมาจากผู้นำในหมู่บ้านประสบเหตุถึงแก่ชีวิต 2 ราย (ปี 2555 ผู้ใหญ่เทพ ถูกฟ้าผ่าขณะไปล่าสัตว์และหลบฝนใต้ตนไม้ ปี 2557 ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านประหยัด จากไปด้วยอาการแน่นหน้าอก) ซึ่งทั้งสองท่านนี้ต่างก็มีบทบาทสำคัญในการขุดค้น และ ดำเนินการเรื่องโบราณคดีที่เกี่ยงข้องกับโครงกระดูก ทำให้ชาวบ้านดำริที่จะย้ายโครงกระดูกจากที่ทำการชั่วคราว (โรงเรียนบ้านนาตอง ที่ร้าง) กลับเข้าไปยังถ้ำ </span><br />
<span style="background-color: #f6f7f8; color: #141823; font-family: Helvetica, Arial, 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 11.9466667175293px;"><br /></span>
<span style="background-color: #f6f7f8; color: #141823; font-family: Helvetica, Arial, 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 11.9466667175293px;">ทางผู้ขุดค้น โดยหัวหน้าโครงการ ดร.พัชรวีร์ จึงบอกว่า หากย้ายเข้าถ้ำเดิม ก็จะผิดกฎหมาย หากไม่มีที่ไว้กรมศิลปากรก็จะต้องเอาไปเก็บไว้ ซึ่งไม่ทราบว่าจะเก็บอย่างไร ได้จัดแสดงหรือไม่ก็ไม่ทราบได้</span><br />
<span style="background-color: #f6f7f8; color: #141823; font-family: Helvetica, Arial, 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 11.9466667175293px;"><br /></span>
<span style="background-color: #f6f7f8; color: #141823; font-family: Helvetica, Arial, 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 11.9466667175293px;">ทางวัดนาตอง โดยเจ้าอาวาสจึงรวบรวมรายชื่อชาวบ้าน ไปพบปะกับ อบจ.แพร่ ทางอบจ.แพร่ให้ช่างมาสำรวจออกแบบเพื่อสร้างพิพิธภัณฑ์บนพื้นที่ของวัด</span><br />
<span style="background-color: #f6f7f8; color: #141823; font-family: Helvetica, Arial, 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 11.9466667175293px;"><br /></span>
<span style="background-color: #f6f7f8; color: #141823; font-family: Helvetica, Arial, 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 11.9466667175293px;">พื้นที่หลังพระอุโบสถ กว้างพอที่จะสร้างอาคารขนาดย่อมๆ เพื่อไม่ให้หลังคาอาคารที่จะสร้าง บดบังลดความสง่างามของพระอุโบสถ จึงดำริว่า จะขุดดินลึกลงไปประมาณ 1 เมตร การขุดลึกลงไปนี้ก็จะให้ความหมายอีกประการหนึ่งคือ ไม่ได้อยู่สูงกว่าแนวคิดทางพุทธศาสนา ส่วนการแบ่งส่วนใช้สอยในอาคาร ต้องปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านจัดแสดงอีกครั้ง</span><br />
<span style="background-color: #f6f7f8; color: #141823; font-family: Helvetica, Arial, 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 11.9466667175293px;"><br /></span>
<span style="background-color: #f6f7f8; color: #141823; font-family: Helvetica, Arial, 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 11.9466667175293px;">การเริ่มดำเนินการครั้งนี้ จึงถือว่าเป็นของขวัญปีใหม่ 2558 สำหรับชาวแพร่</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh86n2xAIKyIqIEKb8oilZ2lFv1pPowKdKx3U0ndWCpIzhRL6SkretdwoR-DgDxGPuHRSLKNLAJlF2ZzhOE7zxcMuvqNgTy03FhIogjOIUJI9rtfpNNgFI1XumywngStBDM1ZHjl3R99Kw/s1600/10868003_736504819761236_2280286809424711366_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh86n2xAIKyIqIEKb8oilZ2lFv1pPowKdKx3U0ndWCpIzhRL6SkretdwoR-DgDxGPuHRSLKNLAJlF2ZzhOE7zxcMuvqNgTy03FhIogjOIUJI9rtfpNNgFI1XumywngStBDM1ZHjl3R99Kw/s1600/10868003_736504819761236_2280286809424711366_n.jpg" height="213" width="320" /></a></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-3342508198752954492012-10-25T14:02:00.001-07:002012-10-25T14:03:53.541-07:00ที่ดิน เกือบเสร็จเรื่องแล้ว<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
25 ตค 55 คุณต๋อย นิติกร อบจ. แพร่ โทรบอกว่า ที่ดินจังหวัดทำแผนที่ ของพื้นที่แล้ว ที่จะสร้างพิพิธภัณฑ์โบราณคดีนาตอง ซึ่งต้องประกอบกับโครงการ ที่ผ่านความเห็นชอบของประชาคมนาตอง ของนายกฯ ช่อแฮด้วย<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhaDDe-lrBeOGBfSexAHC5QElKuWQ4qeSYjAW9xGgkcC4Ef0eGLv0hXOzWHZHV7pQi4ngsxdP3loXdD0d8aOQOsUExHKk8WHH7S3iVdKoiTcIUoRvEfnGARM1YPvY45ykeK3pXxMLpdjNA/s1600/IMG_5394.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhaDDe-lrBeOGBfSexAHC5QElKuWQ4qeSYjAW9xGgkcC4Ef0eGLv0hXOzWHZHV7pQi4ngsxdP3loXdD0d8aOQOsUExHKk8WHH7S3iVdKoiTcIUoRvEfnGARM1YPvY45ykeK3pXxMLpdjNA/s320/IMG_5394.JPG" width="320" /></a></div>
วันนี้โครงกระดูกยังอยู่ในโรงเรียนบ้านนาตอง</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-27388281203471075882012-09-18T23:22:00.000-07:002012-09-18T23:22:18.811-07:00ยืนยันว่าพื้นที่ เป็นที่รกร้างว่างเปล่าไม่ได้ทำประโยชน์<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div style="background: white;">
<span lang="TH" style="font-size: 16pt;">พิพิธภัณฑ์มนุษย์โบราณ</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white;">
<br /></div>
<div style="background: white;">
<span lang="TH" style="font-size: 16pt;">ชาวบ้านลงชื่อยืนยันว่าพื้นที่ที่จะสร้างเป็นพิพิธภัณฑ์มนุษย์โบราณนั้น
เป็นที่รกร้างว่างเปล่าไม่ได้ทำประโยชน์</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white;">
<span lang="TH" style="font-size: 16pt;">ในปี </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16pt;">2552 </span><span lang="TH" style="font-size: 16pt;">ชาวบ้านนาตอง
ศูนย์โบราณคดีและวิจิตรศิลป์ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16pt;">seameo
spafa)<span class="apple-converted-space"> </span></span><span lang="TH" style="font-size: 16pt;">และ</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16pt;"> </span><span lang="TH" style="font-size: 16pt;">ข่ายลูกหลานเมืองแพร่
ได้ร่วมกันดำเนินโครงการโบราณคดีชุมชนนาตอง
พบโครงกระดูกมนุษย์โบราณในหลุมขุดค้นถึง </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16pt;">5 </span><span lang="TH" style="font-size: 16pt;">ราย ได้โครงกระดูกเต็มร่าง </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16pt;">1 </span><span lang="TH" style="font-size: 16pt;">ร่าง เป็นร่างของมนุษย์ผู้ชาย
อายุขณะที่เสียชีวิตประมาณ </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16pt;">30 - 40 </span><span lang="TH" style="font-size: 16pt;">ปี ส่งชิ้นส่วนไปพิสูจน์อายุ ระบุได้ว่ามีอายุถึง
</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16pt;">4,500 </span><span lang="TH" style="font-size: 16pt;">ปี
ซึ่งเป็นยุคก่อนประวัติศาสตร์์ของจังหวัดแพร่</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white;">
<span lang="TH" style="font-size: 16pt;">ต่อมา
องค์การบริหารส่วนจังหวัดแพร่ โดยการเห็นชอบของสมาชิกสภาฯ
ได้อนุมัติให้กู้เงิน </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16pt;">1.2 </span><span lang="TH" style="font-size: 16pt;">ล้านบาท
สร้างพิพิธภัณฑ์ เพื่อให้เป็นสถานที่เรียนรู้ของประชาชนชาวแพร่ และ
ผู้สนใจทั่วไป</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white;">
<span lang="TH" style="font-size: 16pt;">ขณะนี้กระบวนการจัดเตรียมที่ดิน
มาถึงขั้นของการยืนยันว่าพื้นที่ที่เตรียมนั้น
เป็นที่รกร้างว่างเปล่าไม่ได้ทำประโยชน์ เพื่อทำการออกโฉนด</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 16pt;"> </span><span lang="TH" style="font-size: 16pt;">ให้ก่อสร้างได้ต่อไป</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white;">
<span lang="TH" style="font-size: 16pt;">คาดว่า พ้นฤดูฝนนี้แล้ว
การก่อสร้างจะเริ่มขึ้นได้</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-46617491443529405002012-02-28T07:20:00.000-08:002012-02-28T07:20:42.600-08:0027 -29 มีค 55 ปฏิบัติการชุมชน คนพิพิธภัณฑ์นาตองสำรวจ ซ้อมความเข้าใจในมรดกวัฒนธรรมพื้นบ้าน การสร้างผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ การประกอบอาหารพื้นบ้าน และ การเชื่อมโยงกับพิพิธภัณฑ์Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-55385963926043358022009-07-02T06:58:00.000-07:002009-07-02T07:03:57.904-07:00ผลพิสูจน์อายุกระดูก คือ ๔๐๐๐ ปีคุณเจ พัชรวีร์ ตันประวัติ โทรบอกข่าวดีวันนี้ว่า ผลพิสูจน์อายุกระดูกที่ขุดได้เป็นโครงของหลุมปู่ปันฯ ๒ นั้น คำนวนได้ว่าอายุ ๔,๐๐๐ ปี (ถ้าคลาดเคลื่อนก็ บวก/ลบ ๔๐ ปี)<br /><br />แล้วเราจะทำอะไรต่อ<br /><br />เมื่อวานเจอกับฝ่ายการศึกษาของเทศบาลช่อแฮ บอกว่า ถ้าประกาศเป็นโบราณสถานแล้วจึงจะอุดหนุนได้เต็มที่Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-25545675743419635392009-03-24T13:12:00.000-07:002009-03-24T13:16:12.340-07:00บทสรุปเมื่อจบการขุดรอบที่๒<div align="left">โครงการโบราณคดีชุมชนบ้านนาตอง</div><div align="left"><br />โครงการโบราณคดีชุมชนบ้านนาตองเป็นความร่วมมือระหว่างศูนย์ภูมิภาคโบราณคดีและวิจิตรศิลป์แห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (สปาฟา) และชุมชนบ้านนาตอง โดยได้รับการสนับสนุนจากหลายหน่วยงาน ได้แก่ ข่ายลูกหลานเมืองแพร่ กศน.แพร่ สภาวัฒนธรรมจังหวัดแพร่ สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดแพร่ หน่วยจัดการต้นน้ำแม่ก๋อน-แม่สาย สถานีอนามัยบ้านนาตอง โรงเรียนบ้านนาตอง สำนักศิลปากรที่ 7 จ.น่าน คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร และกรมศิลปากร มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาและอนุรักษ์แหล่งโบราณคดีบ้านนาตอง โดยให้ชุมชนเป็นผู้ร่วมศึกษาและขุดค้นแหล่งโบราณคดี รวมถึงดูแลรักษา อนุรักษ์ และเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับแหล่งโบราณคดีด้วยตนเอง </div><div align="left"><br />ความเป็นมาของโครงการ<br />เมื่อต้นปี 2551 เจ้าหน้าที่จากศูนย์สปาฟาและข่ายลูกหลานเมืองแพร่ได้นำเยาวชนจากจ.แพร่มาทัศนศึกษาที่บ้านนาตอง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการสร้างจิตสำนึกด้านการอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมให้แก่เยาวชน (โครงการบ้านหนังสือ พ.ศ. 2549-2551) และพบว่าถ้ำสามแห่งที่บ้านนาตองน่าจะเป็นแหล่งโบราณคดี เนื่องจากพบโบราณวัตถุได้แก่เครื่องมือหินและเศษกระดูกกระจัดกระจายอยู่ทั่วไป ทางข่ายลูกหลานเมืองแพร่จึงประสานงานกับสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดแพร่ให้นักโบราณคดีจากสำนักศิลปากรที่ 7 จ.น่าน มาสำรวจ และได้คำยืนยันว่าบริเวณถ้ำทั้งสามแห่งน่าจะเป็นแหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์ อายุประมาณ 2,000-4,000 ปี </div><div align="left"><br />ในวันที่ 16 มิถุนายน พ.ศ. 2551 คณะจากศูนย์สปาฟาและข่ายลูกหลานเมืองแพร่ ร่วมกับ ร.ศ.สายันต์ ไพรชาญจิตร์ จากคณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ได้เดินทางมาสำรวจแหล่งโบราณคดีที่บ้านนาตองอีกครั้ง ร.ศ.สายันต์ให้ความเห็นว่าแหล่งโบราณคดีนี้น่าจะมีอายุไม่ต่ำกว่า 5,000 – 6,000 ปี เนื่องจากพบขวานหินขัดคล้ายกับขวานหินประเภทบัคซอนเนียน (Bacsonian) ซึ่งพบในแหล่งโบราณคดีในภาคเหนือของไทยและประเทศเวียดนาม เมื่อได้พูดคุยกับผู้ใหญ่บ้าน (นายประเสริฐ สีใหม่)และผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน (นายสันติ ศุภวงศ์) จึงได้ทราบว่าชุมชนบ้านนาตองทราบตั้งแต่ พ.ศ. 2547 แล้วว่าที่นี่เป็นแหล่งโบราณคดีเนื่องจากมีการพบเศษกระดูกและเครื่องมือหินในขณะที่มีพระสงฆ์มาจำพรรษาที่ถ้ำ ชุมชนนาตองมีความต้องการศึกษาและอนุรักษ์แหล่งโบราณคดีนี้ให้เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนและของจังหวัดแพร่ต่อไป ทางคณะสำรวจจึงแนะนำให้ผู้ใหญ่บ้านทำหนังสือขออนุญาตกรมศิลปากรเพื่อทำการขุดค้นแหล่งโบราณคดีร่วมกับนักโบราณคดี</div><div align="left"><br />การศึกษาและขุดค้น <br />เมื่อได้รับอนุญาตจากกรมศิลปากรแล้ว จึงได้กำหนดการศึกษาแหล่งโบราณคดีในระยะที่หนึ่งตั้งแต่วันที่ 10-24 มกราคม พ.ศ. 2552 โดยได้รับการสนับสนุนจาก กศน.แพร่ ให้นักศึกษาของกศน.ที่เป็นชาวบ้านนาตองเข้าร่วมศึกษาแหล่งโบราณคดี และหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ก๋อน-แม่สาย อนุเคราะห์ให้เจ้าหน้าที่ของหน่วยฯเข้าร่วมการขุดค้นตลอดระยะเวลาดำเนินงาน มีชาวนาตองรวมทั้งสิ้น 15 คนเข้าร่วมการขุดค้นและได้มีพิธีมอบประกาศนียบัตรให้แก่ผู้เข้าร่วมรวมถึงผู้สนับสนุนการขุดค้นทุกท่านในวันที่ 23 มกราคม โดยมีหัวหน้าสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดแพร่และประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดแพร่ให้เกียรติเป็นผู้มอบประกาศนียบัตรที่ถ้ำปู่ปันตาหมี นอกจากนี้ยังมีนักเรียน นักศึกษาและผู้สนใจจากจังหวัดแพร่และจังหวัดใกล้เคียงมาเยี่ยมชมหลุมขุดค้นและได้ช่วยขุดค้นด้วยอีกจำนวนหนึ่ง รวมถึงนักศึกษาฝึกงานจากสำนักศิลปากรที่ 7 จังหวัดน่านอีกด้วย </div><div align="left"><br /> การขุดค้นในระยะที่หนึ่ง แบ่งออกเป็นสองหลุม ได้แก่หลุมปู่ปัน 1 ซึ่งมีขนาด 3 x 3 เมตร อยู่ด้านหน้าถ้ำใกล้กับที่ประดิษฐานพระพุทธรูป ส่วนหลุมปู่ปัน 2 อยู่ด้านในสุดของถ้ำ มีขนาด 1.5 x 3 ม. จากการสำรวจและขุดค้นหลุมปู่ปัน 1 พบโบราณวัตถุและหลักฐานทางโบราณคดีได้แก่เครื่องมือหินประเภทต่างๆ เช่นขวานหิน ค้อนหิน หินสำหรับลับเครื่องมือ ชิ้นส่วนภาชนะดินเผา ชิ้นส่วนกระดูกมนุษย์และสัตว์ทั้งที่เผาไฟและไม่เผาไฟ และเปลือกหอย เป็นต้น หลักฐานทางโบราณคดีที่น่าสนใจคือชิ้นส่วนกรามบนของมนุษย์ 2 ชิ้นที่ได้จากการขุดค้น เครื่องมือหินประเภทหินกลมเจาะรูขนาดต่างๆ ซึ่งไม่ทราบแน่ชัดว่าใช้ทำอะไร และชิ้นส่วนเครื่องประดับจากเปลือกหอย ส่วนที่หลุมปู่ปัน 2 นอกจากเครื่องมือหิน ชิ้นส่วนภาชนะดินเผา และเศษกระดูกแล้ว เมื่อขุดไปได้ประมาณ 50 ซ.ม. จากผิวดินก็พบโครงกระดูกมนุษย์ตั้งแต่ต้นขาถึงปลายเท้า ร่างกายท่อนบนอยู่ในผนังหลุม หากต้องการขุดทั้งโครงต้องทำการขยายหลุมเพิ่ม เนื่องด้วยเวลาในขณะนั้นมีจำกัด คณะขุดค้นจึงตัดสินใจกลบหลุมปู่ปันสองด้วยทรายเพื่อให้กระดูกแห้ง และรอให้ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกจากกรมศิลปากรเข้าร่วมการขุดค้นระยะที่สองในเดือนมีนาคม 2552</div><div align="left"><br /> จากการขุดค้นในระยะที่หนึ่ง สรุปได้ว่าแหล่งโบราณคดีถ้ำปู่ปันตาหมีน่าจะเป็นแหล่งฝังศพในยุคก่อนประวัติศาสตร์สมัยหินใหม่ ประมาณอายุที่ 4,000 ปีมาแล้ว เนื่องจากพบชิ้นส่วนกระดูกมนุษย์และเครื่องมือหินจำนวนมากและไม่พบหลักฐานของเครื่องมือเครื่องใช้ที่ทำจากโลหะ</div><div align="left"><br /> ในการขุดค้นระยะที่สองระหว่างวันที่ 4-15 มีนาคม 2552 ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกจากกรมศิลปากร คือคุณประพิศ พงษ์มาศ และอาจารย์จากมหาวิทยาลัยศิลปากรได้แก่ รศ.ดร.ธนิก เลิศชาญฤทธิ์ ได้เข้าร่วมการขุดค้นด้วยในช่วงแรก การขุดค้นครั้งนี้ได้รับความอนุเคราะห์จากหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ก๋อน-แม่สาย ให้เจ้าหน้าที่ของหน่วยเข้าร่วมการขุดค้น รวมถึงมีชาวบ้านนาตองจำนวนหนึ่งเข้าร่วมการขุดค้นด้วย คณะขุดค้นได้ยกโครงกระดูกขึ้นจากหลุมและนำมาเก็บไว้ที่ศาลาอเนกประสงค์ วัดนาตอง จากนั้นได้ทำการวิเคราะห์กระดูกที่ขุดได้จากทั้งสองหลุมขุดค้น พบว่ามีกระดูกของคนไม่ต่ำกว่า 9 คนด้วยกัน ได้แก่เด็กอายุ 1-5 ปี 2 คน อายุ 5-8 ปี 1 คน วัยรุ่นอายุ 15-25 ปี 2 คน ผู้ใหญ่อายุ 25-35 ปี 1 คน (ทั้งหมดวิเคราะห์จากชิ้นส่วนกราม) และผู้ใหญ่อายุ 35-45 ปี 2 คน (วิเคราะห์จากกรามและกระดูกสันหลัง) ส่วนโครงกระดูกที่พบที่หลุมปู่ปัน 2 เป็นเพศชายอายุประมาณ 35-45 ปี สูงประมาณ 159-162 ซ.ม. และน่าจะเสียชีวิตจากอาการบาดเจ็บที่ขาเนื่องการการเรียงตัวของกระดูกขาผิดหลักกายวิภาค คนเหล่านี้น่าจะรับประทานอาหารประเภทเนื้อดิบเป็นส่วนมากเพราะฟันสึกมากในลักษณะเรียบเท่ากันทั้งหมด และมีอาหารประเภทแป้งน้อยเพราะฟันส่วนใหญ่อยู่ในสภาพดี ไม่มีรอยผุ</div><div align="left"><br /> การขุดค้นระยะที่สองที่หลุมปู่ปัน 2 นี้ทำให้ได้หลักฐานยืนยันว่านอกจากเป็นแหล่งฝังศพแล้ว ถ้ำนี้ยังเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของครอบครัวหรือชุมชนขนาดเล็กต่อเนื่องกันยาวนานและมีการผลิตเครื่องมือหินโดยเฉพาะเครื่องมือหินกลมเจาะรู ซึ่งพบทั้งแบบที่อยู่ในขณะเตรียมการเจาะ แบบที่เจาะยังไม่เสร็จ แบบที่สมบูรณ์ และแบบหักครึ่ง เมื่อนับปริมาณของหินกลมเจาะรูทั้งที่สมบูรณ์และไม่สมบูรณ์ที่พบในถ้ำและบริเวณหมู่บ้านน่าจะไม่ต่ำกว่า 20 ชิ้น ซึ่งแสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมการใช้เครื่องมือที่โดดเด่น น่าสนใจและน่าศึกษาต่อไป เครื่องมือหินกลมเจาะรูนี้พบบ้างที่จังหวัดแม่ฮ่องสอนจากการขุดค้นที่เพิงผาบ้านไร่ อ. ปางมะผ้า โดย ผศ.ดร.รัศมี ชูทรงเดช จากมหาวิทยาลัยศิลปากร และที่แหล่งโบราณคดียุคหินใหม่หลายแห่งในตอนเหนือของประเทศพม่าจากการสำรวจของ ดร.เอลิซาเบธ มัวร์ แห่งมหาวิทยาลัยลอนดอน ถึงแม้ยังไม่ทราบแน่ชัดว่าเครื่องมือหินกลมเจาะรูหรือที่เรียกง่ายๆว่า “หินโดนัท” นี้ใช้ทำอะไร คุณลุงสวัสดิ์ เพียงใจ ชาวบ้านนาตองได้สาธิตให้ดูว่าสามารถนำมาใช้เป็นหินถ่วงน้ำหนักของสว่าน หรือที่เรียกว่า “เหล็กจี” เพื่อเจาะรูได้ และมีชาวบ้านนาตองผู้หญิงอีกท่านเล่าว่าบรรพบุรุษใช้หินนี้ทำเหล็กจีซึ่งเป็นเวลาไม่ต่ำกว่า 100 ปีมาแล้ว ความรู้นี้ถือเป็นส่วนสำคัญมากที่แสดงถึงทักษะในการดัดแปลงและการใช้เครื่องมือของมนุษย์ซึ่งนับเป็นก้าวแรกเพื่อสืบหาการใช้ประโยชน์จากเครื่องมือหินชนิดนี้ </div><div align="left"><br /> เป็นที่น่าสนใจว่านักธรณีวิทยาได้ให้ความรู้ไว้ว่าหินบางชนิดที่นำมาใช้ทำเครื่องมือเป็นหินที่พบได้ตามธรรมชาติที่ อ.ลอง ไม่ใช่แถวบ้านนาตอง บางชนิดเป็นหินภูเขาไฟ และบางชนิดเป็นหินที่ไม่พบในบริเวณจังหวัดแพร่ จึงสามารถตั้งข้อสันนิษฐานได้ว่าน่าจะมีการติดต่อแลกเปลี่ยนสินค้ากันระหว่างชุมชนที่บ้านนาตองกับชุมชนโบราณอื่นๆในจังหวัดแพร่ ทำให้เกิดการเคลื่อนย้ายของวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิต ณ ปัจจุบันนี้ บ้านนาตองเป็นแหล่งโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์แห่งเดียวที่พบในจังหวัดแพร่ ทำให้เกิดคำถามว่าแหล่งโบราณคดีในสมัยเดียวกันอยู่ที่ใดในจังหวัดแพร่บ้าง</div><div align="left"><br /> เมื่อเสร็จสิ้นการขุดค้นระยะที่สอง พบว่ายังไม่สามารถปิดหลุมปู่ปัน 2 ได้เนื่องจากยังพบโบราณวัตถุในชั้นดินอยู่ จึงต้องพักการขุดค้นไว้ และจะกลับมาขุดค้นต่อเป็นระยะที่สามในเดือนพฤษภาคม พ.ศ.2552 โบราณวัตถุทั้งหมดที่ขุดค้นได้ในขณะนี้เก็บไว้ที่ศาลาอเนกประสงค์ วัดนาตอง และมีการจัดนิทรรศการชั่วคราวขนาดเล็กไว้ที่ศาลาฯซึ่งแสดงโครงกระดูกและโบราณวัตถุอื่นๆเช่นเครื่องมือหินและเปลือกหอย รวมถึงสว่านที่ทำโดยชาวบ้านนาตองเพื่อแสดงการดัดแปลงใช้ประโยชน์จากเครื่องมือ ทุกชิ้นสามารถจับต้องได้ เมื่อเสร็จการขุดค้นแล้วควรจะมีการจัดนิทรรศการถาวรและปรับปรุงศาลาฯให้เป็นพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือจากท้องถิ่นหลายภาคส่วนรวมถึงชาวบ้านนาตองเองที่จะเป็นผู้บอกเล่าเรื่องราวให้ความรู้แก่ผู้เข้าชมและเป็นผู้ดูแลรักษาแหล่งโบราณคดีรวมถึงโบราณวัตถุต่างๆ </div><div align="left"><br /> เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ชัดเจนและเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาอดีตของเมืองแพร่และของประเทศไทยโดยรวม ศูนย์สปาฟาจึงตัดสินใจจะส่งชิ้นส่วนกระดูกมนุษย์และชิ้นส่วนเปลือกหอยจำนวน 3 ชิ้นไปตรวจหาอายุที่ศูนย์วิจัย Beta Analytic Inc. รัฐฟลอริดา ประเทศสหรัฐอเมริกา โดยวิธี Accelerator Mass Spectrometry หรือ AMS Radiocarbon Dating ซึ่งจะให้ค่าอายุที่แน่นอนและใช้ปริมาณโบราณวัตถุจำนวนน้อยกว่าวิธี Radiocarbon Dating แบบเก่า ใช้เวลาในการตรวจและประเมินผล 30 วัน แม้ว่าค่าใช้จ่ายในการตรวจวิเคราะห์มีราคาค่อนข้างสูง (ประมาณ 700 เหรียญสหรัฐหรือ 24,500 บาทต่อชิ้น) ผลการวิเคราะห์ก็น่าจะเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาทางโบราณคดีในประเทศไทยโดยรวมและช่วยให้คนแพร่ได้ทราบความเป็นมาของเมืองแพร่ในอดีตมากขึ้น </div><div align="left"><br /> โครงการโบราณคดีชุมชนบ้านนาตองนี้นับเป็นก้าวแรกของการศึกษาด้านโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์ในจังหวัดแพร่ เนื่องจากไม่เคยมีการศึกษา ขุดค้น และขึ้นทะเบียนแหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์ในจังหวัดแพร่มาก่อนเลย และยังเป็นแหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์แห่งแรกในภาคเหนือฝั่งตะวันออกที่มีการศึกษาขุดค้นอย่างเป็นระบบถูกต้องตามหลักวิชาการ ผลที่ได้จากโครงการนี้จึงเป็นการเพิ่มองค์ความรู้ด้านสังคมและวัฒนธรรมของมนุษย์โบราณในภาคเหนือ ช่วยให้ชาวบ้านนาตองและชาวแพร่เองได้เรียนรู้เรื่องประวัติศาสตร์ของตนเองพร้อมทั้งสามารถถ่ายทอดความรู้ให้แก่คนอื่นๆได้ และช่วยให้ชุมชนมีความภาคภูมิใจในบ้านเกิด เกิดความรักและผูกพันกับแหล่งมรดกวัฒนธรรม รวมทั้งช่วยให้เกิดความสามัคคี และสร้างความรู้ความเข้าใจเรื่องรากเหง้าของตนเองซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาชุมชนและการอนุรักษ์แหล่งมรดกวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน</div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-58202675008311860512009-03-16T10:19:00.000-07:002009-03-16T10:22:11.884-07:00เทียบอายุ<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuDlgs-gDMUCj8uEXR1SAxBiR5a0DF-3-vNATW2HNXftEVtVuGx3lDb-BSb5Zk5k1pclPxdUb3EiSTL6IAeEm0ci5HZia9gLy3AtVVZijyTJTUchsc38VK0SozeguDGlr4uE_j4ce-R8s/s1600-h/DSCF9777_resize.JPG"><img id="BLOGGER_PHOTO_ID_5313836992162332786" style="DISPLAY: block; MARGIN: 0px auto 10px; WIDTH: 194px; CURSOR: hand; HEIGHT: 259px; TEXT-ALIGN: center" alt="" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuDlgs-gDMUCj8uEXR1SAxBiR5a0DF-3-vNATW2HNXftEVtVuGx3lDb-BSb5Zk5k1pclPxdUb3EiSTL6IAeEm0ci5HZia9gLy3AtVVZijyTJTUchsc38VK0SozeguDGlr4uE_j4ce-R8s/s320/DSCF9777_resize.JPG" border="0" /></a><br /><div>ทีมงานลองเทียบอายุแหล่งโบราณคดีกับเหตุการณ์ต่าง ๆ </div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-73608818213731492432009-03-16T10:11:00.000-07:002009-03-16T10:18:08.734-07:00ช่วยกันรักษาแหล่งมรดกวัฒนธรรมนาตอง<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-3Iq6GnJxwUtx6T5opEVvng4ikCVF9lzxnHcpuM2mHRz7aTpn39ykwqNmh6vjt1j8zm9xwbYbQ_ehDYgFQX5z1yi5bR7DuOq0klvbzYdtkCJoqPofCLZPIck7LaZe2Ian3FUWuBGWRQg/s1600-h/DSCF9766_resize.JPG"><img id="BLOGGER_PHOTO_ID_5313835840299601714" style="DISPLAY: block; MARGIN: 0px auto 10px; WIDTH: 194px; CURSOR: hand; HEIGHT: 259px; TEXT-ALIGN: center" alt="" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-3Iq6GnJxwUtx6T5opEVvng4ikCVF9lzxnHcpuM2mHRz7aTpn39ykwqNmh6vjt1j8zm9xwbYbQ_ehDYgFQX5z1yi5bR7DuOq0klvbzYdtkCJoqPofCLZPIck7LaZe2Ian3FUWuBGWRQg/s320/DSCF9766_resize.JPG" border="0" /></a><br /><div>ลูกหลานเมืองแพร่คนหนึ่ง พ่อแม่ชื่ออะไรก็ไม่รู้ เธอเป็นหญิงสาวที่พยายามศึกษาเรื่องราวของบ้านเกิดเมืองนอน เพื่อนำเสนอให้โลกได้รับรู้มาเป็นระยะเวลาหลายปี วันหนึ่งได้ไปเป็นนักข่าวโทรทัศน์ NBT หรือ สถานีโทรทัศน์แห่งประเทศไทย หรือ ช่อง ๑๑ เดิมนั่นแหละ แล้วเธอก็มีโอกาสพาทีมงานมาถ่ายทำที่เมืองแพร่ เป็นเรื่องราวเสนอเป็นตอน ๆ ตอนละประมาณ ๕ – ๗ นาที</div><br /><div><br />เบื้องแรกนั้นข้าพเจ้าทราบเรื่องความเคลื่อนไหวนี้จากข่ายคนรู้จัก จากเจ้าของคุ้มดัง จากเจ้าของโรงแรมจากเจ้าของกิจการร้านอาหารที่โด่งดังในเมืองแพร่</div><br /><div><br />วันหนึ่ง มีโทรศัพท์มาหา บอกว่า<br />“ผมชื่อกฤตครับ เป็นนักข่าว เอ็นบีที จะมาทำสกุ๊ปข่าวที่เมืองแพร่”<br />“เรื่องอะไรล่ะ แล้วได้เบอร์ผมมาจากไหน”<br />“เรื่องแก่งเสือเต้นครับ พี่ปุ้ยณัฐกานต์ ถิ่นทิพย์ คนเมืองแพร่เป็นนักข่าวที่เดียวกันให้เบอร์มา”<br />“เรื่องแก่งเสือเต้นพี่ไม่มีรายละเอียดมาก แต่จะให้เบอร์ผู้ใหญ่เส็งแกนนำชาวบ้านสะเอียบที่ไม่ต้องการให้สร้าง และ จะหาของฝ่ายที่ต้องการให้สร้างมาให้ แล้วน้องคุยกันเองนะ”<br />“ผมจะไปแพร่วันนี้ พี่อยู่ไหมครับ แล้วจะไปแก่งเสือเต้น”<br />“ดีครับ เจอกันที่บ้านเลย”<br />แล้วตอนบ่ายแก่ๆ กฤตก็มาถึง พร้อมกับช่างกล้อง และ คนขับรถ เขามาเห็นใบปิดโปสเตอร์ทำเองอยู่ที่ร้านขนมเส้นของข้าพเจ้า เรื่องโบราณคดีชุมชนบ้านนาตอง ข้าพเจ้าชวนทีมนักข่าวนั้นเข้าไปค้างในบ้านนาตอง เพื่อถ่ายทำเรื่องการขุดค้น และ รับข้อมูลได้โดยตรงจากนักโบราณคดีที่กำลังขุดค้น รวมทั้งผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกของกรมศิลปากร คืนนั้นเขาเอาเอกสารไปอ่านที่โรงแรม เรานัดกันเช้าวันต่อมาเพื่อจะนั่งรถตู้ไปด้วยกัน เพราะพอดีว่ารถตู้จะต้องออกมารับทีมนักขุดอีกคนที่สถานีรถไฟเด่นชัย</div><br /><div><br />หลังจากที่ข้าพเจ้าเล่าให้ฟังถึงนักโบราณคดีที่กำลังขุดอยู่ และหยิบเอาเอกสารรายงานการขุดครั้งก่อนเมื่อเดือนมกราคมให้อ่าน กฤตก็ตัดสินใจได้เลยว่าจะเปลี่ยนมาทำเรื่องการขุดโครงกระดูกนี้ หลังจากนั้น เขาโทรไปเลื่อนนัดกับผู้ใหญ่เส็ง ทีมข่าวใช้เวลาตลอดทั้งวันในบ้านนาตอง วางแผนกันเฉพาะหน้า พบปะสัมภาษณ์ผู้คน นักวิชาการ ชาวบ้าน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ประสานงานอย่างข้าพเจ้า และ นายอำเภอเมืองแพร่ ด้วยสคริปต์สดๆไปประกอบรายการ หลังจากนั้นไม่ถึงอาทิตย์ รายการออกติดต่อกัน ๕ วัน เป็นเรื่องเมืองแพร่ ข้าพเจ้ารู้เรื่องก็ตอนที่มีคนโทรมาบอกและต่อมาก็มีคนถามเมื่อเดินไปทำธุระในเมือง ก็นับว่ามีคนดู NBT มากเหมือนกัน ขอบคุณนะคุณกฤต ที่รู้จักใช้จังหวะแล้วใช้คนให้เป็นประโยชน์ต่อเรื่องราว</div><br /><div></div><br /><div><br />“เจ้าของร้านอาหาร ก่อนเข้ามาบ้านนาตอง เขาอยากได้แผ่นที่เราทำคราวก่อนไปติดน่ะ” โอ๋แม่ครัวคนเก่งพูดขึ้นมาเมื่อนั่งคุยกันหลังอาหารเย็นวันหนึ่ง เธอหมายถึงแผ่นประชาสัมพันธ์โครงการ ที่ติดรูปการขุด และ โครงกระดูกในถ้ำ เราทำ ๔ แผ่น เพื่อติดในชุมชน “แต่ก็อย่าเพิ่งให้เลย รอให้เราพร้อมกว่านี้อีกหน่อย”<br />“พร้อมอย่างไรล่ะ” ข้าพเจ้าถาม<br />“ก็มีของให้ดู มีเรื่องราวให้อ่าน หรือ มีคนเล่าเป็นเล่าให้ฟัง”<br />“แล้วใครจะเป็นคนเล่าล่ะ ถ้าเป็นโอ๋ หรือ หยัด จะเล่าเรื่องอะไร”<br />“อยากเล่าแบบที่อาจารย์คนนั้นเล่าให้เด็กๆ ฟังที่หน้าถ้ำ” ประหยัดถามต่อ “เรื่องถ้ำ เรื่องหิน ว่ามันเกิดอย่างไร และคนที่มาอยู่ตรงนี้เป็นใคร มาจากไหน แล้วหายไปไหนกันหมด”<br />“เราไม่จำเป็นต้องเล่าเหมือนกัน เล่าเฉพาะส่วนที่เรารู้ก็ได้ อย่างหยัดก็เล่าได้ถึงเรื่องไปช่วยขุดเป็นอย่างไรบ้าง” ตรงนี้พัชรวีร์หัวหน้าคณะเสริม “ตอนนั้นโอ๋ก็คุยเรื่องฟันได้นี่ ว่าเจ้าของอายุเท่าไหร่ ดูอย่างไร กินอะไรทำไมถึงสึกมาก”<br />พวกเราดีใจที่ได้ยินการรู้สึก การแสดงความคิดเห็นร่วมกันแบบนี้ ได้เห็นเงื่อนความรู้ที่ต้องเสริม เพราะจะช่วยให้การพัฒนาแหล่งโบราณคดีที่สำคัญนี้ได้ยั่งยืน สมกับเป็นมรดกวัฒนธรรมอันล้ำค่าของทุกคน </div><br /><div></div><br /><div></div><br /><div><br />ในวันที่เราทำบุญที่วัดบ้านนาตอง เป็นการเปิดสถานที่แสดง(ชั่วคราว)โบราณวัตถุที่ขุดได้ พร้อมกับเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้กระดูกทั้งหลายที่ขุดได้จากถ้ำนั้น เราพบปฏิกิริยาหลายอย่างจากผู้เข้าร่วมพิธี</div><br /><div><br />แรกสุดน่าจะเป็นเรื่องราวการนัดแนะคั่วข้าวตอกที่จะใช้ในงานปอย อันเป็นข่าวดีของหมู่บ้านคือมีสามเณรมหาประโยคสาม ลูกหลานชาวบ้านนาตอง จะเข้าพิธีอุปสมบทเป็นพระที่วัดเจ้าคณะจังหวัดแพร่ ดูชาวบ้านมีความภาคภูมิใจมาก </div><br /><div><br />ป้าคนข้างบ้านที่เราพักเล่าให้คนอื่น ๆ ฟังว่าพวกนักโบราณคดีที่พักข้างบ้านตนนั้น นอนกันดึกดื่น ต้องล้าง ต้องขัด วาดรูป ถ่ายรูป วัตถุโบราณเหล่านั้นอย่างไร มีนักข่าวท้องถิ่นเสนอกิจกรรมงานดำหัวปู่นาตอง ในช่วงสงกรานต์ เพื่อชักชวนผู้คนมาดูและช่วยกันมุงหลังคาศาลาวัดด้วย ผู้หญิงผมยาวบ้านข้างวัดเสนอความเห็นเรื่องการหาตู้กระจกมาใส่ของแสดงให้คนดู ผู้ใหญ่ประเสริฐบอกว่าเป็นไปได้ที่จะใช้ศาลานี้เป็นพิพิธภัณฑ์ตลอดไป และบอกว่าวันที่พวกหอการค้าขึ้นมาเยี่ยม ก็บอกว่าจะช่วยกันระดมด้วย พี่สมคิดเสนอตัวพาผู้มาเยือนไปชมถ้ำ น่าแปลกที่วันนี้ไม่มีเด็กเล็กๆ เข้ามาร่วมนอกจากน้องไอซ์ที่ชอบทำหน้าเป็นต่อกล้องถ่ายรูป ที่ข้าพเจ้าคิดถึงเจ้าตัวเล็กเมื่อวันจัดของ ที่ได้อุ้มเข้าใกล้แทบจะชิดโครงกระดูก</div><br /><div><br />คำถามเรื่องตู้ การดำริเรื่องศาลาแสดงของ ทำให้อลงกรณ์ผู้เป็นสถาปนิกประจำคณะต้องมาคิดต่อ และเขียนแบบคร่าว ๆ ว่าตู้ควรเป็นอย่างไร จะแบ่งส่วนอย่างไร เพื่อนำเสนอเนื้อหาต่าง ๆ ให้ครบถ้วน แล้วประมาณงบเอาไว้ให้ เผื่อให้ผู้หลักผู้ใหญ่เห็นภาพ และคิดต่อ</div><br /><div><br />เช้าวันที่จะกลับออกมา ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านขึ้นมาที่บ้านพัก ถามว่าจะกลับมาขุดอีกไหม แกคงเห็นว่านี่เป็นครั้งที่ ๒ แล้ว หัวหน้าคณะก็จึงชี้แจงว่า ต้องมาขุดอีกจนกว่าจะได้คำตอบเรื่องโพรงดินในหลุมปู่ปัน ๒ ว่ามันจะสิ้นสุดตรงไหน หรือ ให้หมดกระดูกคน กระดูกสัตว์ เครื่องมือหินอันเป็นร่องรอยมนุษย์ คาดว่าน่าจะเป็นช่วงกลาง ๆ เดือนพฤษภาคม ตอนนั้นก็น่าจะได้คำตอบของชิ้นส่วนขากรรไกรที่ส่งไปพิสูจน์ที่เมืองนอก รวมถึงเรื่องอื่น ๆ บ้างแล้ว เราคาดกันไว้ว่า ในช่วงเดือนพฤษภาคมนั้นชาวบ้านก็จะเข้ามามีส่วนร่วมอย่างเต็มที่ในการวางแผนไปข้างหน้า.</div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-69808968407050856192009-03-08T08:17:00.000-07:002009-03-08T08:24:05.512-07:00เรียงกระดูก<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg6JPkmyXCCEee_XEDW9fH19dY1mwKOnh2eMSiId0JaYcFMqgXgxM8ik7mVtJSQ0Hk_GvbtliTT-LiuqxqybrCU1BzfWFEyW4dB0Pjan_LtBpOZqS5VLgcYAnZGyvuhM63d4dHq-b2Q45E/s1600-h/4natong.jpg"><img id="BLOGGER_PHOTO_ID_5310837929491110450" style="DISPLAY: block; MARGIN: 0px auto 10px; WIDTH: 240px; CURSOR: hand; HEIGHT: 320px; TEXT-ALIGN: center" alt="" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg6JPkmyXCCEee_XEDW9fH19dY1mwKOnh2eMSiId0JaYcFMqgXgxM8ik7mVtJSQ0Hk_GvbtliTT-LiuqxqybrCU1BzfWFEyW4dB0Pjan_LtBpOZqS5VLgcYAnZGyvuhM63d4dHq-b2Q45E/s320/4natong.jpg" border="0" /></a><br /><div><br />นักโบราณคดีกรมศิลปากร ร่วมกับนักโบราณคดีศูนย์โบราณคดีและวิจิตรศิลป์ภูมิภาคเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ (สปาฟา) ร่วมกันเรียงโครงกระดูกบนกระบะทราย (๘ มีนาคม ๒๕๕๒) เพื่อให้คลายความชื้นให้หมดก่อนที่จะขัดทำความสะอาด ในระยะต่อไป (เมษายน หรือ พฤษภาคม ๒๕๕๒)<br />โครงกระดูกนี้สันนิษฐานว่าอายุประมาณ ๔,๐๐๐ หรือ มากกว่า โดยเทียบจากเครื่องมือหินที่พบในบริเวณหลุมศพ เป็นโครงกระดูกของชายอายุประมาณ ๓๕-๔๕ ปี สูงประมาณ ๑๕๘ – ๑๖๒ เซนติเมตร<br />ซึ่งกระดูกเหล่านี้ได้มาจากการขุดค้นในถ้ำปู่ปันตาหมี หลุมที่ ๒ บ้านนาตอง ตำบลช่อแฮ อำเภอเมืองแพร่ นับว่าเป็นแหล่งโบราณคดีก่อนประวัติศาสตร์แห่งแรกของจังหวัดแพร่ เป็นโครงกระดูกยุคก่อนประวัติศาสตร์แห่งแรกของเขต ๓ จังหวัดล้านนาตะวันออก (แพร่ น่าน อุตรดิตถ์)<br />ข่าวจากข่ายลูกหลานเมืองแพร่ </div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-61677311547393205972009-02-18T15:20:00.001-08:002009-02-18T15:23:06.902-08:00นาตอง ข่าวจากนักวิจัยนาตอง ข่าวจากนักวิจัย<br /><br /> เดือนกุมภาพันธ์ นักวิจัยไม่ได้ลงหลุมขุดกระดูกต่อ เพราะผู้เชี่ยวชาญไม่ได้ว่างที่จะมาด้วย แต่ก็เที่ยวตะลอนไปหาครูบาอาจารย์นักโบราณคดีทั้งหลาย เล่าถึงสิ่งที่ขุดพบ และ รับฟังความคิดเห็นมา<br /> สำหรับชุดฟันที่ขุดได้จากหลุมแรก ที่ฟันเรียบเสมอกันทั้งปาก ที่เคยบอกว่าน่าจะเป็นการตะไบฟัน เพื่อความสวยงามเหมือนกับคติของชนเผ่าหนึ่งในอาฟริกานั้น ผู้เชี่ยวชาญท่านหนึ่งบอกว่า น่าจะเป็นเพราะอาหารที่กิน เป็นเนื้อสด ผักดิบ จึงทำให้ฟันผุกร่อนไปขนาดนั้น<br /><br /> สำหรับหินกลมรูปโดนัท ก็ยังเป็นที่น่าสงสัยว่า เขาใช้วิธีไหนเจาะ ใช้ทรายกับไม้ไผ่ได้หรือไม่ และทำเพื่ออะไร จะเป็นเครื่องมือหรือสว่านแบบที่ชาวบ้านทำให้ดูใช่หรือไม่ ในเมื่อสมัยนั้นไม่มีโลหะที่จะนำมาเป็นดอกสว่าน<br /><br /> สำหรับขวานหิน ส่วนใหญ่เป็นหินแม่น้ำ นำมากะเทาะ มีอยู่อันหนึ่ง ที่เป็นหินสีเขียว กะเทาะแล้วก็นำมาขัดแต่งจนคม ต้องให้ผู้เชี่ยวชาญทางธรณีวิทยามาดูว่า ถ้าเป็นหินที่ไม่มีในพื้นถิ่น เขาเอามาจากไหน มีการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมกันกับถิ่นอื่นหรืออย่างไร<br /><br /> สำหรับโครงกระดูกนั้น สันนิษฐานว่า สมัยนั้นอาจไม่มีเครื่องมือขุด จึงฝังไว้ตื้น ๆ เอาหินก้อนใหญ่กลบทับกันสัตว์ขุดคุ้ย ฝังแบบคว่ำหน้า ลงไป ขาที่ไปล่ไขว้กันนั้น ไม่น่าจะเป็นการมัด คงเป็นไปตามแรงถ่วงธรรมดาให้ไขว้กัน<br /><br /> ถ้าถึงขนาดนั้น เราจะต้องหาอายุหิน โดยวิธีใช้กัมมันตรังสี ต้องส่งไปอเมริกา ใช้เงินมากโขอยู่ ขอเงินชาวแพร่คนละ ๑ บาท ส่งกระดูกไปพิสูจน์ แล้วเราก็จะได้รู้กันแน่ ๆ ว่า “เธอ” หรือ “เขา” คนนั้นอายุเท่าไหร่Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-30717351695766218412009-02-04T02:10:00.000-08:002009-02-04T02:25:10.941-08:00เปิดห้องเรียนครั้งต่อไป ๔ - ๑๘ มีนาคม ๒๕๕๒จากการที่คณะนักโบราณคดีจาก สปาฟา มาศึกษาขุดค้นดำเนินการร่วมกับชาวบ้านนาตอง ในช่วง ๑๑-๒๔ มกราคม ๒๕๕๒ ได้เปิดไปแล้ว ๑ หลุม ต่อมา พบโครงกระดูกในหลุมที่ ๒ จึงถมทรายปิดไว้ก่อน เพื่อรอผู้เชี่ยวชาญจากกรมศิลปากรมาร่วมการขุดในครั้งต่อไป ซึ่งคาดว่าจะเป็นในเดือนกุมภาพันธ์ แต่ต้องเปลี่ยนเป็น ๔-๑๘ มีนาคม ๒๕๕๒ ตามวันว่างที่ผู้เชี่ยวชาญจะปลีกเวลามาได้<br />ขอเชิญผู้สนใจโดยทั่วกัน ร่วมศึกษาเรียนรู้แหล่งโบราณคดีแหล่งแรกของจังหวัดแพร่นี้<br /><br />มีผู้ถามว่าที่แหล่งโบราณคดีห้วยสวกเป็นอย่างไรบ้างนั้น <br />เท่าที่ทราบตอนนี้ยังทำการอะไรไม่ได้ เพราะการศึกษาขุดค้นต้องใช้งบประมาณมาก ยิ่งไปกว่านั้นต้องใช้นักโบราณคดีมากำกับดูแลในเชิงวิชาการด้วย ในกรณีที่ทำ ณ บ้านนาตอง เป็นการทดลองขุดค้นร่วมกับประชาชนในพื้นที่ แล้วแนวคิดนี้ยังใหม่ในหมู่นักวิชาการทั่วไป<br /><br />อายุแหล่งโบราณคดีทั้งสองห่างกันมาก ของห้วยสวกอายุนับร้อยๆ ปี น่าจะมีตัวหนังสือใช้แล้ว แต่ของนาตองอายุนับพันๆ ปี สมัยนั้นพื้นที่นี้ยังไม่มีตัวหนังสือใช้ จึงเรียกว่ายุคก่อนประวัติศาสตร์<br /><br />ตามคำบอกเล่าโดยทั่วไป จังหวัดแพร่มีแหล่งโบราณคดีอยู่มากมาย แต่จะมีเหลือให้ขุดค้นอย่างมีหลักวิชาสักกี่แห่งก็ไม่อาจทราบได้Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-31751714472176613102009-01-28T19:56:00.000-08:002009-01-28T20:01:49.177-08:00รายงานเบื้องต้น<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjE9YdIPSsBKlRG5O4gYSn8JO8IZPeS71_H0jcXiIzA9a3ISuaJS1XM-57H3D1cl2ht_Yal9w78zloc8vIaIJnRGYbuQkercMNeTmY5tl6XS9TER_BGfqB2YtSYgewWkl24PgqysI52kv0/s1600-h/%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%871.jpg"><strong>รายงานเบื้องต้น<br />การขุดศึกษาแหล่งโบราณคดีบ้านนาตอง ต.ช่อแฮ อ.เมือง จ.แพร่<br /><br />สภาพทั่วไป<br />แหล่งโบราณคดีบ้านนาตอง อยู่ในเขตบ้านนาตอง หมู่ 9 ต.ช่อแฮ อ.เมือง จ.แพร่ มีลักษณะภูมิประเทศเป็นป่าไม้เบญจพรรณ ภูเขา และที่ราบเชิงเขา<br />แหล่งโบราณคดีเป็นถ้ำอยู่บนภูเขาที่ระดับความสูงประมาณ 806 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง แบ่งออกเป็น 3 ถ้ำติดกัน เรียงจากทิศเหนือไปทางทิศใต้ ได้แก่ ถ้ำปู่ปันตาหมี ถ้ำพระ และถ้ำรันตู ทั้ง 3 ถ้ำมีปากถ้ำอยู่ทางทิศตะวันตก พื้นที่ทั้งหมดอยู่ในความดูแลของกรมป่าไม้ โดยมีหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ก๋อน-แม่สาย เป็นหน่วยงานดูแลในพื้นที่<br />สภาพพื้นที่โดยรอบเป็นป่าไม้เบญจพรรณ สลับกับพื้นที่ทำกินของราษฎร ตั้งแต่ทางเดินเข้าสู่แหล่งโบราณคดีจากบริเวณที่ราบ เป็นไร่เมี่ยง ไร่งา ไผ่หน่อไม้ พริกขี้หนู และห้อม ป่าโดยรอบเป็นไม้ใหญ่ ได้แก่ สัก มะอ้าตาเสือ มะค่า แดง ประดู่ มะคำดีควาย ไทร เต่น สานชุด เรืองฝ้าย ขึ้นสลับกับป่าไผ่ ได้แก่ ไผ่ซาง ไผ่หก ไผ่ไร่ ไผ่เฮี้ย และไผ่ข้าวหลาม โดยมีไม้เล็กประเภทเฟิน ป่าน ดอกดินขึ้นสลับ<br />ลักษณะดินเป็นดินภูเขาสีออกแดง มีเศษหินปูนปะปน<br />ถ้ำทั้ง 3 ถ้ำเป็นแหล่งท่องเที่ยวแห่งหนึ่งของหมู่บ้านนาตอง ดังปรากฏในคำขวัญของหมู่บ้านนาตองว่า<br />มะแขว่นลือชือ เลื่องลือถ้ำงาม<br />นามบ้านนาตอง ถิ่นของปูลู<br />ที่อยู่ปลามัน สุขสันต์เมี่ยงอม<br />ชื่นชมหลามบอน พักผ่อนน้ำตก<br />(จาก รายงานสรุปผลการดำเนินงานของบ้านนาตอง ประจำปี 2551)<br /><br />สภาพทั่วไปของแหล่งโบราณคดี<br />การดำเนินงานครั้งนี้ คณะผู้ศึกษาเลือกถ้ำปู่ปันตาหมีเป็นพื้นที่ดำเนินการครั้งแรก สภาพทั่วไปของถ้ำปู่ปันตาหมี มีลักษณะเป็นโพรงถ้ำ ปากถ้ำกว้าง 9.4 เมตร ส่วนที่แคบที่สุดประมาณ 1.75 เมตร ลึก 15.3 เมตร ส่วนที่สูงที่สุดประมาณ 6.4 เมตร และลดระดับต่ำลงที่ .8 เมตรที่ก้นถ้ำ ด้านในทึบตัน เข้าออกทางเดียว ปากถ้ำอยู่ทางทิศตะวันตก<br />ภายในถ้ำมีร่องรอยการลักลอบขุด มีเศษกระดูก เศษหิน และเครื่องมือหินกระจัดกระจายทั่วไป บริเวณหินงอกที่ติดกับผนังถ้ำ มีร่องรอยการขุดคุ้ยจนเป็นโพรง สอบถามชาวบ้านนาตอง กล่าวว่า เมื่อราวปีพ.ศ 2547 มีพระภิกษุมาปฏิบัติธรรมและขุดภายในถ้ำ พบโครงกระดูกมนุษย์ ต่อมาถูกระงับการขุดโดยกรมการศาสนา<br /><br />ที่ด้านบนของหินงอกบริเวณปากถ้ำ มีพระพุทธรูปประดิษฐานองค์หนึ่ง ที่ฐานจารึกนามพระพุทธรูปและข้อความว่า “พระพุทธวิโมกข์ ๒ หลวงปู่โง่น เสริโย และคณะศิษย์มอบให้ ฟรี” สอบถามชาวบ้านทราบว่า มีคณะแรลลี่มอเตอร์ไซด์เข้ามา และก่อฐานปูนประดิษฐานพระพุทธรูปองค์นี้<br />ถ้ำปู่ปันตาหมีตั้งอยู่ที่พิกัดกริด 47QPV 32909095 (อ้างอิงจาก รายงานการสำรวจแหล่งโบราณคดีบ้านนาตอง ของสำนักศิลปากรที่ 7 น่าน ปีพ.ศ.2551)<br /><br />วิธีการดำเนินงาน<br />1. กำหนดบริเวณที่จะขุดค้น<br />2. วางผังหลุมขุดค้น<br />2.1 หาแกนทิศเหนือ-ใต้ เพื่อกำหนดจุดตายตัวที่บริเวณปากถ้ำด้วยเข็มทิศ<br />2.2 กำหนดจุดตายตัว (fixed point) ที่บริเวณปากถ้ำทางทิศใต้<br />2.3 ขึงเชือกเพื่อสร้างแกนเหนือ-ใต้ ด้วยการใช้ระดับน้ำเป็นตัวกำหนดแนวระนาบ และกำหนดค่าเส้น = 0 เพื่อความสะดวกในการวัดระดับ<br />2.4 หาแกนทิศตะวันออก-ทิศตะวันตกด้วยเข็มทิศ<br />2.5 ตีผังกริดหลุมขุดค้นขนาด 3x3 เมตรบริเวณปากถ้ำ กำหนดชื่อหลุมเป็น ปู่ปัน 1 และขนาด 1.5x3 เมตรบริเวณท้ายถ้ำ กำหนดชื่อหลุมเป็น ปู่ปัน 2<br />2.6 หลุมปู่ปัน 1 กำหนดจุดระดับสมมติ (datum point) โดยวัดจากเส้นระนาบสมมติที่ 0 ลงมา 100 เซนติเมตร ส่วนหลุมปู่ปัน 2 วัดจากเส้นระนาบสมมติที่ 0 ลงมา 50 เซนติเมตร<br />3. การขุดค้น<br />3.1 วัดระดับพื้นผิวหลุม (contour) เพื่อให้รู้ระดับสูง-ต่ำของพื้นผิวของหลุมขุดค้น ทุกระยะ 50 เซนติเมตร โดยวัดจากเส้นระดับสมมติ<br />3.2 บันทึกสภาพผิวดินในหลุมขุดค้น และเก็บโบราณวัตถุผิวดิน<br />3.3 ขุดปรับระดับหลุมขุดค้น เพื่อให้ได้ระนาบเดียวกัน<br />3.4 ขุดค้นเป็นระดับสมมติ ที่ระดับละ 10 เซนติเมตร และ 20 เซนติเมตรจากเส้นระดับสมมติ<br />3.5 แบ่งหลุมขุดค้นออกเป็น 4 ส่วน (quardrant) ตั้งชื่อตามทิศคือ ด้านตะวันออกเฉียงเหนือ (ตอ/น) ด้านตะวันออกเฉียงใต้ (ตอ/ต) ด้านตะวันตกเฉียงเหนือ (ตต/น) และด้านตะวันตกเฉียงใต้ (ตต/ต) 0<br />3.5 เก็บโบราณวัตถุที่ได้ตามส่วนของการขุดค้น บันทึกการขุด โบราณวัตถุ และบันทึกภาพ<br />4. บันทึกลักษณะชั้นดิน (soil profile)<br />4.1 แบ่งชั้นดินตามสีลักษณะดิน<br />4.2 กำหนดระยะเพื่อให้ง่ายต่อการบันทึกที่ระยะ 50 เซนติเมตร ทั้งแนวตั้งตามความลึกของหลุมขุดค้น และแนวนอนตามขนาดของหลุมขุดค้นทั้ง 4 ด้าน<br />4.3 ตอกตะปูเพื่อขึงเส้นเชือกตามระยะที่กำหนด เพื่อให้ง่ายต่อการบันทึก<br />4.4 บันทึกชั้นดินและลักษณะดิน ตลอดจนวัตถุที่ปะปนในผนังชั้นดินลงกระดาษกราฟทั้ง 4 ด้าน<br />4.5 วัดค่าสีดินของแต่ละชั้นดินด้วยสมุดวัดค่าสีดิน (Munsell Soil Book)<br />5. การวิเคราะห์และเขียนรายงาน<br />5.1 ทำความสะอาดโบราณวัตถุ ด้วยการล้างโบราณวัตถุที่สามารถล้างได้ด้วยน้ำเปล่า ได้แก่ เศษภานะดินเผา เครื่องมือหิน และเปลือกหอย ส่วนโบราณวัตถุที่ไม่สามารถล้างด้วยน้ำเปล่า ได้แก่ เศษกระดูก ทำความสะอาดด้วยเครื่องมือทันตแพทย์ เพื่อแกะดินที่ติดกับเศษกระดูกออก<br />5.2 วิเคราะห์โบราณวัตถุเบื้องต้น และเขียนรายงานเบื้องต้น<br /><br />หลุมขุดค้นที่ 1 หลุมปู่ปัน 1<br />สภาพทั่วไปของหลุมขุดค้น<br />หลุมปู่ปัน 1 เป็นบริเวณที่ได้รับการขุดรบกวน สภาพพื้นผิวเป็นแอ่งสูงจากแกนทิศตะวันตกไปทางทิศตะวันออก โบราณวัตถุผิวดินที่พบได้แก่ หินกลมเจาะรู ขวานหิน หินกรวดกลม ชิ้นส่วนเครื่องประดับทำจากเปลือกหอย 2 ฝา หินลับ ชิ้นส่วนฟันและกรามมนุษย์ เศษกระดูกมนุษย์ เศษกระดูกสัตว์ ฟันสัตว์ และเศษภาชนะดินเผา<br /><br />เริ่มปรับระนาบผิวดินที่ระดับ 0-100 เซนติเมตรจากระดับสมมติ ลักษณะดินเป็นดินร่วนซุย ที่มีส่วนผสมของทราย ทรายแป้ง และดินเหนียว โบราณวัตถุที่พบได้แก่ เครื่องมือหิน เศษกระดูก เศษเปลือกหอย และเศษภาชนะดินเผา<br />บริเวณด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือ พบร่องรอยกองไฟ ปะปนกับวัตถุรบกวนได้แก่ เศษกระสอบพลาสติก<br />บริเวนด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นส่วนที่ชนกับผนังถ้ำ พบก้นบุหรี่และกระดาษมวนยาสูบปะปนกับดิน<br /><br />ระดับ 100-110 เซนติเมตรจากระดับสมมติ ลักษณะดินทั่วไปเหมือนกับระดับ 0-100 เซนติเมตรจากระดับสมมติ คือเป็นดินร่วนซุย สลับกับดินแดงที่ถูกความร้อนจากการก่อกองไฟ ในระดับนี้ยังคงพบวัตถุรบกวนได้แก่ ถ่านไฟฉายขนาด AA 1 ก้อน เศษเชือกพลาสติก เศษเทียน เศษไม้เชื้อเพลิง และจุกขวดยาหยอดตา<br />โบราณวัตถุที่พบได้แก่ เครื่องมือหิน เศษกระดูก และเปลือกหอยชนิดฝาเดียว<br />ระดับ 110-130 เซนติเมตรจากระดับสมมติ ระดับนี้บริเวณใต้กองไฟด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือ พบกองกระดูกมนุษย์ โดยพบส่วนกะโหลกช่วงกรามล่างและบนพร้อมฟัน กรามล่างค่อนข้างสมบูรณ์ ส่วนด้านบนแตกหัก มีเศษดินซึ่งมีส่วนผสมของแคลเซี่ยมคาร์บอเนตเกาะแข็ง ลักษณะฟันมีร่องรอยการตัดและตะไบฟันจนเรียบเสมอกัน นอกจากนี้ยังพบชิ้นส่วนกระดูกซี่โครง กระดูกต้นขา และกระดูกส่วนอื่นๆ สภาพกระดูกค่อนข้างเปื่อยยุ่ย มีร่องรอยถูกเผาไฟ วัดระดับที่พบโครงกระดูกได้ระหว่าง 117-123 เซนติเมตรจากระดับสมมติ ในกองกระดูกยังพบเศษถุงพลาสติก และเศษเสื่อไนล่อนปะปน จึงเชื่อได้ว่า โครงกระดูกโครงนี้ เป็นโครงที่ถูกขุดขึ้นมาก่อนหน้า แล้วผู้ขุดนำมากองรวมกันไว้แล้วกลบดิน<br />โบราณวัตถุที่พบในระดับนี้ได้แก่ เครื่องมือหิน เปลือกหอย และเศษกระดูก<br /><br />ที่ระดับ 130-150 เซนติเมตรจากระดับสมมติ ในชั้นนี้เปลี่ยนวิธีการขุดและบันทึกตามส่วน 4 ด้าน เป็นด้านเหนือและด้านใต้ เพราะบริเวณผนังหลุมด้านเหนือชนกับผนังถ้ำ ทำให้ไม่มีพื้นที่ขุด<br />ลักษณะดิน ยังคงเป็นดินที่ถูกความร้อนเหมือนกับระดับก่อนหน้านี้ จำนวนโบราณวัตถุที่พบน้อยลงมาก โดยพบเครื่องมือหินจำนวน 2 ชิ้นทางด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ และบริเวณใต้กองกระดูกทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ยังพบเศษกระดูกอีกจำนวนหนึ่งที่ระดับ 140 เซนติเมตรจากระดับสมติ ส่วนด้านอื่นๆ และในระดับความลึกที่ 150 เซนติเมตรจากระดับสมมติไม่พบโบราณวัตถุ และบริเวณด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ พบพื้นหินของถ้ำ<br /><br />ที่ระดับ 150-170 เซนติเมตรจากระดับสมมติ ขุดเพื่อทดสอบบริเวณด้านตะวันออกเฉียงใต้ ลักษณะดินเป็นดินเหนียวสีออกแดง วัดค่าสีดินได้ 5 YR 4/6 yellowish red ไม่พบโบราณวัตถุและวัตถุรบกวน<br /><br />หลุมขุดค้นที่ 2 หลุมปู่ปัน 2<br />สภาพทั่วไปของหลุมขุดค้น<br />หลุมปู่ปัน 2 เป็นหลุมที่อยู่ด้านในของถ้ำ ซึ่งเป็นส่วนที่ค่อนข้างแคบ การวางผังจึงเป็นผังรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า (trench) แล้วแบ่งพื้นที่ขุดออกเป็นหลุมย่อยขนาด 1x1.5 เมตร เรียกชื่อเป็นปู่ปัน 2-1 ถึง 2-3 ตามแนวทิศตะวันตก-ตะวันออก<br />สภาพทั่วไป มีเศษหินปูนและเครื่องมือหินกองบนผิวดินเป็นจำนวนมาก บางส่วนของหลุมมีร่องรอยการปรับหน้าดินให้เรียบ<br /><br />เริ่มการขุดค้นที่ระดับ 0-70 เซนติเมตรจากระดับสมมติ โดยเริ่มจากหลุมปู่ปัน 2-1 ลักษณะดินร่วนซุย ปนกับเศษหินขนาดใหญ่ และเศษเครื่องมือหิน คล้ายกับเป็นดินที่นำมาถมภายหลัง โบราณวัตถุที่พบได้แก่ เศษภาชนะดินเผา เศษเปลือกหอย เขี้ยวสัตว์ โดยมีวัตถุรบกวนได้แก่ ฝาตลับยาหม่องตราลิงถือลูกท้อ และเศษเสื่อกก<br />หลุมปู่ปัน 2-2 เริ่มพบกระดูกส่วนต้นขา (femur) 2 ข้าง ก่อนพบชิ้นส่วนต้นขา ด้านบนมีก้อนหินขนาดใหญ่ปิดทับ<br />หลุมปู่ปัน 2-3 เปิดเพื่อตามแนวของกระดูกขา ลักษณะผิวดินเป็นดินที่มีร่องรอยการก่อกองไฟปะปนกับเศษกระดูกเผาไฟซึ่งเปื่อยยุ่ย มีเศษเถ้าปะปน เป็นกองไฟทีมีขนาด 2 ใน 3 ของหลุมขุดค้น ได้พบกระดูกหน้าแข้ง 2 ข้าง ข้อเท้าที่มีการมัดข้อเท้าติดกันในขณะฝัง และกระดูกนิ้วเท้า<br />โครงกระดูกที่พบ ฝังในลักษณะหันปลายเท้าไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ โดยพบตั้งแต่ส่วนกระดูกเชิงกราน ต้นขา หน้าแข้ง และเท้า ส่วนบนของลำตัวหายเข้าผนังหลุมด้านเหนือ<br />กระดูกที่พบค่อนข้างเปราะ จึงหยุดการขุดค้นไว้ก่อน เพื่อรักษาสภาพกระดูก จึงถมหลุมขุดค้นด้วยทราย สแลน ทราย และดิน เพื่อรอผู้เชี่ยวชาญมาดำเนินงานต่อครั้งหน้า</strong><img id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296560008364082690" style="DISPLAY: block; MARGIN: 0px auto 10px; WIDTH: 266px; CURSOR: hand; HEIGHT: 320px; TEXT-ALIGN: center" alt="" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjE9YdIPSsBKlRG5O4gYSn8JO8IZPeS71_H0jcXiIzA9a3ISuaJS1XM-57H3D1cl2ht_Yal9w78zloc8vIaIJnRGYbuQkercMNeTmY5tl6XS9TER_BGfqB2YtSYgewWkl24PgqysI52kv0/s320/%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%871.jpg" border="0" /></a><br /><div></div>Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-43030829637132377762009-01-28T19:49:00.000-08:002009-01-28T19:56:06.029-08:00ภาพครับหินกลมมีรูตรงกลางนี้คืออะไรครับ ใครรู้บ้าง เป็นเครื่องมือที่พบ (นับว่า) มาก ในพื้นที่แถบนี้ (ตามที่ชาวบ้านบอก) และเราลองให้ลุงตี้ทำสว่านแบบที่ลุงเตยเห็น กลายเป็นหินถ่วงน้ำหนักไปก่อนล่ะUnknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-3259783395691784592009-01-28T15:01:00.000-08:002009-01-28T15:14:00.465-08:00โครงกระดูก<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh9oqCJ8Gfoz4PmB8zluLMAfsQTU8aDFE5RxFIhMnYbHYsHWkhT_jF513QKCSK2N_0rAlAX5BvQ9sFVnHn80nlhOmjX7n5SRCCc-Je14HcUuhXULxrOB8eai3lq150gUaE479Mw4sQF4ic/s1600-h/โครงที่รอ5020.jpg"><img id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296484060505873506" style="DISPLAY: block; MARGIN: 0px auto 10px; WIDTH: 123px; CURSOR: hand; HEIGHT: 233px; TEXT-ALIGN: center" alt="" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh9oqCJ8Gfoz4PmB8zluLMAfsQTU8aDFE5RxFIhMnYbHYsHWkhT_jF513QKCSK2N_0rAlAX5BvQ9sFVnHn80nlhOmjX7n5SRCCc-Je14HcUuhXULxrOB8eai3lq150gUaE479Mw4sQF4ic/s320/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A3%E0%B8%AD5020.jpg" border="0" /></a><br /><div>ในหลุมที่ ๒ เจอโครงกระดูก และต้องรอผู้เชี่ยวชาญมาพิสูจน์</div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-51582114366629981562009-01-28T14:58:00.001-08:002009-01-28T15:01:35.566-08:00ภาพ<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgL5OO56fhch1xalNvgZLHrFqz1kLctxyM1Rkb_fuOLXCxZDhixvbxjtLuKDcJsdrT_YOrDXrzIHa9uZES3FkVWvt-NL0hQUXe2vc-c5muqZZj1xrubPBQwKH_H2GlrYbXYO6-POjh9flw/s1600-h/à¹à¸à¸µà¹à¸¢20.jpg"><img id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296483269071396978" style="DISPLAY: block; MARGIN: 0px auto 10px; WIDTH: 222px; CURSOR: hand; HEIGHT: 320px; TEXT-ALIGN: center" alt="" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgL5OO56fhch1xalNvgZLHrFqz1kLctxyM1Rkb_fuOLXCxZDhixvbxjtLuKDcJsdrT_YOrDXrzIHa9uZES3FkVWvt-NL0hQUXe2vc-c5muqZZj1xrubPBQwKH_H2GlrYbXYO6-POjh9flw/s320/%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A220.jpg" border="0" /></a><br /><div>ช่วกันขุดในถ้ำปู่ปันตาหมี</div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-47203420371652415092009-01-28T06:06:00.000-08:002009-01-28T06:09:16.914-08:00โครงการฯโครงการโบราณคดีชุมชนบ้านนาตอง<br /><br />แหล่งโบราณคดีบ้านนาตองตั้งอยู่บริเวณถ้ำรันตู ้ถ้ำพระ และถ้ำปู่ปันตาหมี บ้านนาตอง หมู่ที่ 9 ต.ช่อแฮ อ.เมือง จ.แพร่ และในถ้ำใกล้เคียงอีกสองแห่ง จากการสำรวจโดยนักโบราณคดีจากกรมศิลปากรในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2551 สันนิษฐานว่าเป็นแหล่งโบราณคดีประเภทแหล่งฝังศพ สมัยก่อนประวัติศาสตร์ โดยมีอายุประมาณ 2,000 – 4,000 ปีมาแล้ว<br /><br /> จากการสำรวจโดยคณะจากศูนย์ภูมิภาคโบราณคดีและวิจิตรศิลป์ฯ เมื่อวันที่ 16 มิถุนายน พ.ศ. 2551 ร.ศ.สายันต์ ไพรชาญจิตร์ ให้ความเห็นว่าแหล่งโบราณคดีนี้น่าจะมีอายุไม่ต่ำกว่า 5,000 – 6,000 ปี เนื่องจากพบโบราณวัตถุได้แก่ขวานหินขัดประเภทบัคซอนเนียน (Bacsonian) ซึ่งพบในแหล่งโบราณคดีในภาคเหนือของไทยและประเทศเวียดนาม นอกจากนี้แหล่งโบราณคดีบ้านนาตองน่าจะเป็นทั้งแหล่งที่อยู่อาศัยและแหล่งฝังศพ<br /><br /> แหล่งโบราณคดีบ้านนาตองนี้จะเป็นก้าวแรกของการศึกษาด้านโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์ในจังหวัดแพร่ เนื่องจากไม่เคยมีการศึกษา ขุดค้น และขึ้นทะเบียนแหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์ในจังหวัดแพร่มาก่อนเลย ผลที่ได้จากการศึกษาจะเป็นการเพิ่มองค์ความรู้ด้านสังคมและวัฒนธรรมของมนุษย์โบราณในภาคเหนือ ช่วยให้ชาวบ้านนาตองและชาวแพร่เองได้เรียนรู้เรื่องประวัติศาสตร์ของตนเองพร้อมทั้งสามารถถ่ายทอดความรู้ให้แก่คนอื่นๆได้<br /><br />โครงการโบราณคดีชุมชนบ้านนาตองจะเป็นโครงการแรกของประเทศไทยที่ชุมชนจะร่วมเป็นผู้ร่วมศึกษาและขุดค้นแหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์ รวมถึงการดูแลรักษา อนุรักษ์ และเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับแหล่งโบราณคดี ซึ่งเป็นสิ่งที่ชุมขนสามารถทำได้เองด้วยแรงสนับสนุนจากหน่วยงานต่างๆที่เกี่ยวข้อง เช่น องค์การบริหารส่วนจังหวัด เทศบาล องค์การบริหารส่วนตำบล สภาวัฒนธรรม วัด โรงเรียน โดยมีนักโบราณคดีเป็นผู้คอยให้คำปรึกษา<br /><br />โบราณคดีชุมชนช่วยให้ชุมชนรักและภาคภูมิใจในอดีตของตนเอง เกิดความรักและผูกพันกับแหล่งมรดกวัฒนธรรม รวมทั้งช่วยให้เกิดความสามัคคี และสร้างความรู้ความเข้าใจเรื่องรากเหง้าของตนเองซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาชุมชนและการอนุรักษ์แหล่งมรดกวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน<br /> <br /><br /><br />ที่ตั้งโครงการ:<br />บริเวณถ้ำรันตู ถ้ำพระ และถ้ำปู่ปันตาหมี บ้านนาตอง หมู่ที่ 9 ต. ช่อแฮ อ.เมือง จ.แพร่ 54000<br /> <br />ผู้ร่วมโครงการ<br />ชาวบ้านนาตองทุกคนทั้งเด็ก ผู้ใหญ่ ไม่จำกัดการศึกษา <br />องค์กรและหน่วยงานส่วนท้องถิ่นต่างๆ<br />ข่ายลูกหลานเมืองแพร่<br />ศูนย์โบราณคดีและวิจิตรศิลป์แห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (สปาฟา)<br />คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร<br />กรมศิลปากร<br /><br />ระยะเวลาดำเนินงาน: 15 วัน (10-24 พฤศจิกายน 2551)<br /><br />รายละเอียดเพิ่มเติม ติดต่อ: สภาวัฒนธรรมจังหวัดUnknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2451399886826614169.post-28863446998245512742009-01-28T00:34:00.000-08:002009-01-28T01:17:39.154-08:00บล้อกเพื่อเผยแพร่เรื่องโบราณคดีชุมชน นาตอง จากผู้ร่วมขุดค้นเพื่อให้ผู้ร่วมขุดค้นได้เผยแพร่เรื่องโบราณคดีชุมชนนาตอง ไปสู่สาธารณชน จึงเปิดเวปบล้อกนี้ขึ้นUnknownnoreply@blogger.com0